Vị thuốc quý thổ phục linh có tác dụng gì với sức khỏe?
Thổ phục linh là cây gì? Đặc điểm, công dụng của thổ phục linh đối với sức khỏe ra sao? Cùng Bách Hóa XANH tìm hiểu ngay qua bài viết này nhé!
Là một vị thuốc nam quý, thổ phục linh được dùng để chữa các chứng bệnh về xương khớp, giải độc rất công hiệu. Nếu muốn tăng hiệu quả, các bạn có thể sử dụng kết hợp cùng các vị thuốc khác nhau. Dưới đây là những thông tin về vị thuốc quý này!
1
Tìm hiểu về thổ phục linh
Thổ phục linh là cây gì?
Thổ phục linh có tên gọi khoa học là Smilax glabra Roxb Kim cang (Smilacaceae), còn được gọi là củ kim cang hay củ khúc khắc, bộ phận dùng làm thuốc là rễ của cây thổ phục linh được phơi hay sấy khô.
Thổ phục linh là cây gì?
Đặc điểm thổ phục linh
Cây thổ phục linh có những đặc điểm như sau:
- Thân rễ: Bộ phận chính dùng để làm thuốc chữa bệnh. Bên ngoài có màu nâu, vỏ có thể có vảy, hình trụ dẹt hoặc một khối, cứng, dài ngắn và lồi lõm không đều nhau.
- Thân: Dạng cây leo, phân thành nhiều cành, thân mềm, cành không có gai, sống lâu năm.
- Lá: Lá của cây thổ phục linh có hình bầu dục hoặc hình trứng, màu xanh, nhẵn bóng ở mặt trên và mặt dưới thì có màu xanh nhạt. Đầu lá nhọn, trên mặt của lá có một lớp trắng phủ như một lớp phấn, cuống có hình trái tim và dưới cuống có tua.
Đặc điểm thổ phục linh
- Hoa: Màu hồng hoặc có chấm đỏ, hoa mọc thành cụm, hình táng, cuống dài nối với thân cây. Thường nở hoa vào tháng 5, tháng 6 hằng năm.
- Quả: Có hình tròn nhỏ mọc thành từng chùm, màu xanh khi còn non và dần sẽ chuyển sang màu tím rồi tới màu đen khi chín. Thường ra quả vào tháng 7 - tháng 10 hằng năm.
- Hạt: Hạt có hình trứng, chứa từ 2 đến 4 hạt trong mỗi quả.
Phân bố của cây thổ phục linh
Các nước có khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới trong khu vực Châu Á chính là nơi mà cây thổ phục linh sinh sống và phát triển, cụ thể ở Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ, Việt Nam,...
Phân bố của cây thổ phục linh
Ở Việt Nam, cây thổ phục linh được phân bố ở các vùng núi trung du, thung lũng tại cả 3 miền. Một số vùng có cây thổ phục linh ở Việt Nam là Nghệ An, Khánh Hòa, Lạng Sơn,...
Bộ phận sử dụng làm dược liệu
Bộ phận sử dụng làm dược liệu
Thân rễ là bộ phận chính làm dược liệu, được thu hoạch quanh năm. Thế nhưng, mùa hạ mới là thời điểm thu hoạch mà tính chất của thổ phục linh biểu hiện tốt nhất.
Thổ phục linh sẽ được rửa sạch để loại bỏ tạp chất sau khi thu về. Tiếp theo, các rễ con mọc xung quanh sẽ được cắt bỏ đi rồi phơi sấy khô để bào chế.
Tinh bột, tamin, chất nhựa, sitosterol,...là những thành phần hóa học trong vị thuốc thổ phục linh này.
2
Công dụng của thổ phục linh
Công dụng của thổ phục linh
Thổ phục linh được dùng để giải độc, chữa các chứng bệnh về xương khớp, đau nhức, phong thấp, trị chân tay phù nề (chứng cước khí), có lợi cho gân cốt.
Không chỉ vậy, khi sử dụng thổ phục linh, các chứng co rút, nhức mỏi gân cơ, đau bụng kinh, mụn nhọt, mẩn ngứa, mày đay,...cũng sẽ tiêu giảm đáng kể.
Đã được thực nghiệm chứng minh cho thấy tác dụng giảm đau, chống viêm, giải độc, chữa xương khớp, tăng cường sức mạnh gân cốt của thổ phục linh.
3
Một số bài thuốc từ thổ phục linh giúp điều trị bệnh
Dưới đây là một số bài thuốc từ thổ phục linh để điều trị các loại bệnh lý. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi áp dụng các bài thuốc để có được hiệu quả như mong muốn, nếu có dấu hiệu bất thường khi sử dụng, cần tới các cơ sở y tế để được thăm khám.
- Bệnh viêm khớp dạng thấp: Để trị viêm khớp dạng thấp, bạn cần rửa qua, sắc lấy nước chia thành 3 lần trong ngày cho các vị thuốc sau: 20g thạch cao, vị thuốc Ý dĩ 12g, thổ phục linh 20g, liên kiều 12g, tri mẫu, hoàng bá đều 12g, kê huyết đằng 16g, cam thảo 6g, đan sâm 12g, ké đầu ngựa 20g, tang chi, phòng phong đều 12g, quế chi 8g, bạch thược 12g, hy thiêm 20g, tỳ giải, ngân hoa đều 16g, ngạnh mễ 20g.
- Điều trị phong thấp, đau nhức xương khớp: Hầm chung 40g thổ phục linh, 100g thịt lợn với nhau, rồi ăn cả nước lẫn cái.
- Trị dị ứng nổi mày đay, mụn nhọt, mẩn ngứa: Sắc lấy nước hỗn hợp 10g thổ phục linh, 15g thương nhĩ tử, 20g nhẫn đông hoa. Mỗi ngày uống 3 lần, liên tục từ 3 đến 5 ngày.
Điều trị bệnh nhờ bài thuốc với thổ phục linh
- Điều trị bệnh nhọt, nhiễm vi khuẩn giang mai gây hạch độc, lở loét miệng: Thang thuốc gồm thổ phục linh 60g, mã xì hiện 20g, cây mũi mác 15g, nhẫn đông hoa 15g, cam thảo 5g. Sắc lấy nước uống liên tục mỗi ngày một thang để đạt được hiệu quả.
- Trị tiểu khó, phù thũng: Chỉ cần sắc 10 đến 20g thổ phục linh bạn đã có thể dùng để nó uống thay nước hàng ngày, có khả năng lợi niệu.
- Trị đau nhức cơ thể, nổi hạch bẹn: Mỗi ngày sắc uống 1 thang thuốc gồm 20g thổ phục linh, 20g rễ cây quýt rừng, 20g rễ cây bươm bướm, chia đều thành 3 lần, bạn sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
- Chữa đau bụng trong kỳ kinh: Trước mỗi kỳ hành kinh khoảng 3 ngày, bạn hãy sắc uống hỗn hợp 30g thổ phục linh, 15g mã kế, 10g xuyên quy, tiểu hồi hương, hạt phần, hương thảo, mạt dược, 15g dã thiên ma. Uống kiên trì 7 ngày, mỗi ngày 1 thang.
Trị đau nhức cơ thể
- Đau dây thần kinh tọa: Để chữa căn bệnh này, mỗi ngày bạn hãy kiên trì uống 1 thang thổ phục linh 30g, ngưu tất nam 20g, khoan cân đằng 20g, tang ký sinh 20g, cốt toái bổ 10g.
- Dùng ngoài trị rôm sảy: Bôi và chỗ nổi rôm sảy 3 - 5 lần/ngày 30g thổ phục linh đã sắc lấy nước, hoặc pha loãng với nước để tắm.
- Chữa chàm (eczema): Trộn đều một lượng bột thổ phục linh 50g vừa đủ với một ít nước rồi đắp lên các chỗ bị chàm trong ít nhất 5 ngày, mỗi ngày 3 lần.
- Giải độc và bồi bổ cơ thể: Thái nhỏ 160g thịt heo rồi đem hầm với 80 thổ phục linh, 20g sinh địa hoàng, 1 ít trần bì trong khoảng 2 giờ. Sau đó nêm thêm chút gia vị cho vừa ăn và nên ăn khi còn nóng.
4
Lưu ý khi dùng thổ phục linh chữa bệnh
Lưu ý khi dùng thổ phục linh chữa bệnh
Khi sử dụng thổ phục linh chữa bệnh, người dùng nên lưu ý những điều sau để tránh xảy ra những tác dụng ngoài ý muốn:
- Theo đông y, không nên dùng thổ phục linh cho những ai có bệnh can thận âm hư hay tỳ vị hư hàn.
- Không nên dùng quá nhiều liều trong một ngày, có thể dẫn đến kích ứng dạ dày, đối với một vài người có thể gây dị ứng. Chỉ nên dùng khoảng 15 - 30g mỗi ngày.
- Đối với phụ nữ mang thai, cho con bú, người đang dùng các thuốc tân dược khác hay mắc các bệnh lý như hen, thận mạn thì nên đặc biệt lưu ý để tránh gây ra tác dụng phụ.
- Tránh dùng chung với nước trà và các loại thuốc như Digoxin, Lithium,... có thể xảy ra phản ứng thuốc.
5
Thổ phục linh mua ở đâu? Giá bao nhiêu?
Thổ phục linh mua ở đâu? Giá bao nhiêu?
Thổ phục linh hiện đang được bán rộng rãi trên thị trường với giá khoảng 155.000 đồng/kg.
Để mua thổ phục linh với giá tốt nhất, bạn có thể tìm đến những siêu thị, cửa hàng uy tín hoặc các cửa hàng thuốc đông y trên toàn quốc. Ngoài ra, bạn cũng có thể đặt hàng online trên các trang thương mại điện tử như Shopee, Lazada,... Tuy nhiên, khi mua bạn hãy xem xét kỹ thông tin để tránh hàng giả, hàng nhái kém chất lượng.
Trên đây là những thông tin về vị thuốc quý thổ phục linh có tác dụng gì với sức khỏe mà Tip Hay tổng hợp được. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn!
Nguồn: Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec