Tiết Hàn Lộ 2022 diễn ra khi nào? Khám phá ý nghĩa của tiết Hàn Lộ
Tiết Hàn Lộ là tiết khí thứ 17 trong 24 tiết khí, trước Sương Giáng, sau Thu Phân. Trong tiết Hàn Lộ, không khí lạnh xuất hiện báo hiệu mùa thu sắp kết thúc
Có tất cả 24 tiết khí theo lịch Vạn niên của các nước như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản,... Trong đó có tiết Hàn Lộ, được hiểu là thời tiết giá lạnh, tê buốt với những tầng sương giăng, giọt móc đọng trên kẽ đá, nhành cây. Cùng tìm hiểu tiết Hàn Lộ 2022 diễn ra khi nào? Khám phá ý nghĩa của tiết Hàn Lộ nha.
1
Tiết Hàn Lộ là gì?
Lịch Vạn niên các quốc gia Việt Nam, Triều Tiên, Nhật Bản, Trung Quốc có tất cả 24 tiết khí và Hàn Lộ là tiết khí thứ 17 trong số đó. 24 tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất xung quanh Mặt Trời, mỗi điểm cách nhau 15 độ.
2
Tiết Hàn Lộ rơi vào thời điểm nào trong năm?
Thời điểm có tiết Hàn Lộ thường rơi vào khoảng ngày 8 hoặc ngày 9 tháng 10 dương lịch, lúc mặt trời ở xích kinh 195 độ (hay kinh độ mặt trời là 195 độ) theo lịch Gregory. Thời tiết lúc này lạnh giá, có sương nhiều và kết trắng cả mặt đất, hàn khí thịnh vượng.
Năm nay, tiết Hàn Lộ sẽ bắt đầu từ ngày 8/10 và kéo dài tới hết ngày 22/10. Tiết Hàn Lộ vào năm sau (2023) sẽ là ngày 8/10/2023.
3
Đặc điểm của tiết Hàn Lộ
Nhiệt độ của tiết trời Hàn Lộ thấp hơn cả tiết Bạch Lộ. Bạch Lộ có tiết khí chuyển từ nóng sang mát mẻ thì Hàn Lộ lại chuyển từ mát sang lạnh. “Hàn lộ hàn lộ, khắp nơi lạnh lộ” cũng là vì lẽ đó. Theo lịch Vạn Sự ghi thì khi vào tiết Hàn Lộ, mùa mưa sẽ kết thúc, khí trời ngày ấm đêm lạnh, bầu trời trong. Đây là cảnh tượng cuối thu vô cùng lãng mạn.
Lúc này, khi trời dần chuyển lạnh, cũng là thời điểm cây cối hoa cỏ úa tàn. Người xưa gọi đây là “từ thanh” (giã biệt cây cỏ). Từ sau tiết Thu phân tới tiết Hàn Lộ, mặt trời dịch ngày càng gần về phía Nam. Quỹ đạo mà trái đất quay quanh mặt trời đã chuyển sang giai đoạn bán cầu Nam ngả phía mặt trời nhiều hơn.
Đó là lý do bán cầu Bắc lúc này nhận được lượng ánh sáng ít hơn, nhiệt độ thấp hơn bán cầu Nam. Nhìn chung thiên nhiên vào thời gian này khá tiêu điều, hoang sơ, hệ sinh thái nghèo nàn, không giàu màu sắc và thiếu sự nhộn nhịp của muôn thanh âm.
Khoảng thời gian này nhiều loài thực vật đã trụi lá, hạn chế tối đa hoạt động, giảm dần khả năng quang hợp. Thay vào đó, chúng sẽ sử dụng nguồn dinh dưỡng, nước, muối khoáng ở trong thân để duy trì sự sống tới mùa xuân năm sau.
Kể cả các hạt mầm, bào từ được phát tán ở khu vực đất xung quanh cũng yên vị và chờ đợi mùa xuân tới, mang tiết Vũ Thủy ấm ướt tới để giúp chúng nảy mầm và phát triển. Các loài động vật ở bán cầu Bắc rất nghèo nàn. Nhiều loài động vật đi phương Nam trú đông tránh rét. Những loài không di cư thì tìm cho mình nơi trú ẩn an toàn (hang sâu, khe đất, hốc đá,...)
Một số loài có lớp da tích mỡ nên có thể không cần ăn uống gì suốt mùa động. Một số như sóc, chuột,... thì dự trữ được thức ăn nên sẽ sử dụng dần dần và tiết kiệm hết mức.
4
Ý nghĩa của tiết Hàn Lộ
Theo phong tục tập quán giải thích thì “hàn” nghĩa là tê buốt, lạnh giá. “Lộ” là lớp sương hình giọt móc phủ lên các nhành cây, kẽ đá. Ý nghĩa của tiết Hàn Lộ với người Trung Hoa cổ đại là “Mát mẻ”. Như đã nói, đây là thời điểm bán cầu Bắc nhận được lượng nhiệt ít nên khí hậu cực lạnh.
Những màn sương, vạt sương hạt móc xuất hiện mờ trắng ở tiết Bạch lộ thì sang Hàn Lộ còn làm thời tiết thêm lạnh giá hơn. Hàn Lộ là thời gian các loài động thực vật được ngủ đông, tạm thời gác lại các hoạt động để giữ sức khỏe chuẩn bị đón mùa xuân tràn đầy sức sống. Con người trong thời điểm này cũng tận hưởng khoảng nghỉ ngơi, vui chơi và chuẩn bị cho những hoạt động cuối năm bận rộn.
5
Nên làm gì trong tiết Hàn Lộ?
Giữ gìn sức khỏe
Thời tiết Hàn Lộ do có ánh sáng yếu, nhiệt độ thấp, sương giá buốt nên vi khuẩn và mầm bệnh có thể sinh sôi. Bạn cần bảo vệ sức khỏe, mặc đủ ấm, hạn chế ra ngoài khi trời nhiều sương gió. Bạn cũng không nên phơi quần áo về đêm ngoài trời vì có thể ảnh hưởng sức khỏe.
Thực phẩm nên ăn
Không nên ăn nhiều thực phẩm tính lạnh như kem, nước đá,... Thay vào đó hãy dùng các thực phẩm tính ôn và tăng cường sức khỏe như trà, mật ong, các loại gia vị cay nóng. Đừng quên luyện tập thể dục thể thao thường xuyên để quá trình tiết mồ hôi tốt hơn giúp giải độc cơ thể.
Hàn Lộ có thời tiết khô, mồ hôi bốc hơi nhanh nên bạn có thể sẽ thấy miệng khô, họng khô, ho khan ít đờm, táo bón,... Ẩm thực Hàn Lộ lúc này nên lấy 3 đặc tính “chua, ngọt, trơn” làm chủ. Bạn hạn chế các món cay, nóng.
Theo Đông y, vị chua và ngọt trong ngũ vị có thể hóa âm sinh tân, phù hợp trong các loại thực phẩm như lê, mía, mật ong, sữa, nấm tuyết, hạt sen, hoa bách hợp, hạt óc chó, vừng đen, đậu phộng,... Những thực phẩm này có thể dưỡng âm, sinh tân, nhuận táo. Ăn nhiều thực phẩm như thịt gà, thịt vịt, gan heo, cá, khoai từ cũng có thể gia tăng thể chất.
Bạn bổ sung nước bằng cách uống một chút nước muối ban ngày, tối đến uống nước mật ong. Đây là cách bổ sung nước phù hợp với Hàn Lộ và dưỡng sinh mùa thu hiệu quả.
Phong tục tiết Hàn Lộ
Tiết Hàn Lộ nhằm vào thời điểm tết Trùng dương (tết Cửu trùng 9/9 âm lịch) nên người dân thường sử dụng thực phẩm tính ấm, dùng rượu hoa cúc để tiêu trừ khí lạnh, hạn chế vi khuẩn xâm nhập. Mọi người cũng rất thích vui chơi thưởng ngoạn tận hưởng khí trời, lên núi cao, ăn hạt vừng, ngắm lá phong,...
Ở Trung Quốc rất nhiều địa phương có tập tục ngắm lá phong vào thời điểm này. Khi trời vào Hàn Lộ, nhiệt độ liên tục giảm khiến lá phong đỏ lên, nhuộm đỏ cả rừng Hương Sơn như ráng chiều rực rỡ vô cùng lãng mạn và tình tứ.
Tục lên núi cao theo người Trung Quốc là để dứt bỏ phiền não bằng việc gần gũi với thiên nhiên, giảm bớt căng thẳng và cho cơ thể thư thái. Cuối thu thời tiết trong lành mát mẻ, trời xanh mây trắng, mọi người thường lên núi cao trông ra xa mà hét to vài tiếng để trút bỏ trọc khí trong ngực, giải tỏa cảm xúc tiêu cực.
Hoặc người Trung Quốc cũng rất hay ngắm hoa cúc vào Hàn Lộ. Đây là tháng hoa cúc nở rộ trái mùa, sương càng lạnh càng dày thì cúc càng bung nở đẹp đẽ. Một số nơi còn ăn hạt vừng vì có tính ngọt, tính hàn không độc, giúp giải độc giải nhiệt.
Hoạt động nông vụ
Mặc dù thời gian Hàn Lộ ánh sáng yếu, thời gian chiếu sáng giảm nhưng nông nghiệp vẫn có thể tiến hành được. Bạn chỉ cần chọn được những giống cây phù hợp với thời tiết giai đoạn này. Thời tiết Hàn Lộ thích hợp trồng những cây rau ôn đới vì chúng chỉ cần cung cấp đủ chất dinh dưỡng, nước thì có thể sinh trưởng tốt, cho thu hoạch cao.
Trên đây là những thông tin về tiết Hàn Lộ để bạn tham khảo. Đừng quên giữ gìn sức khỏe cẩn thận trong mùa Hàn Lộ bạn nhé.