Suy hô hấp cấp ở trẻ em - bệnh lý ẩn chứa nguy hiểm khó lường
Suy hô hấp cấp là một bệnh lý rất nguy hiểm đối với trẻ em. Các bậc phụ huynh nên nắm rõ loại bệnh này để kịp thời phát hiện và chữa trị cho các bé.
Suy hô hấp cấp ở trẻ em là một hội chứng nguy hiểm, tiến triển phức tạp và biến chứng khó lường. Vì thế, việc nắm rõ loại bệnh này là hết sức cần thiết đối với các bậc cha mẹ để ngay khi bé có những triệu chứng của bệnh sẽ kịp thời đưa bé đến bệnh viện. Qua bài viết sau đây, Bách Hóa XANH sẽ giúp bạn tìm hiểu về bệnh suy hô hấp cấp ở trẻ em - bệnh lý ẩn chứa nguy hiểm khó lường.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
1
Suy hô hấp cấp ở trẻ em là bệnh gì?
Suy hô hấp cấp ở trẻ em là bệnh gì?
Suy hô hấp cấp ở trẻ em là một loại bệnh mà hệ hô hấp vì một nguyên nhân nào đó mà không thể duy trì, hoạt động tốt và đáp ứng nhu cầu trao đổi khí của cơ thể, gây ra tình trạng giảm khí oxy và tăng khí CO2 trong máu.
Hậu quả của bệnh lý này gây ra thiếu oxy cho các quá trình biến dưỡng của các cơ quan trong cơ thể. Đặc biệt là các cơ quan quan trọng như não, tim và dẫn đến ứ đọng CO2 gây toan hô hấp.
Trẻ em là đối tượng dễ bị suy hô hấp cấp do các nguyên nhân như: bệnh lý ở đường thở, tổn thương phổi, các bệnh lý liên quan đến thần kinh, cơ hoặc não,... Ngoài ra, trẻ sinh non với hệ hô hấp chưa hoàn thiện cũng có thể bị suy hô hấp cấp.
2
Triệu chứng lâm sàng của suy hô hấp cấp
Khó thở
Khó thở
Khó thở xảy ra do suy hô hấp cấp là giảm oxy trong trong máu, kèm theo tăng hoặc không tăng PaCO2. Các phụ huynh cần lưu ý vì các triệu chứng ở trẻ nhỏ có thể chưa biểu hiện được tình trạng khó thở cho ba mẹ thấy.
Dấu hiệu đầu tiên là nhịp thở tăng trên 25 chu kỳ/phút, thường kèm theo co kéo cơ hô hấp phụ tương tự như viêm phế quản phổi.
Cũng có một số trường hợp, suy hô hấp cấp gây nhịp thở giảm dưới 12 chu kỳ/ phút, không có tình trạng co kéo hô hấp do đã bị liệt hô hấp.
Khi thấy trẻ có tình trạng khó thở, phải chỉ định thở máy ngay lập tức vì nhịp thở sẽ chậm dần, oxy thiếu hụt sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng trẻ.
Da xanh tím tái
Da xanh tím tái
Dấu hiệu da xanh tím tái cơ thể thường không biểu hiện sớm như khó thở. Ở môi hoặc các đầu chi thường là vị trí xuất hiện dấu hiệu tím tái đầu tiên. Khi sờ thấy các đầu chi vẫn ấm nóng, không giống tím tái như khi bị sốc. Nếu suy hô hấp cấp kèm theo thiếu máu sẽ không xuất hiện tình trạng xanh tím.
Một số trường hợp, khi PaCO2 tăng nhiều tương tự như trong đợt cấp của viêm phế quản mạn thì trẻ có dấu hiệu đỏ tía và vã mồ hôi. Kèm theo sự biến dạng của móng tay hoặc chân do các bệnh liên quan đến tim hoặc phổi, tình trạng này được gọi là hiện tượng “ngón tay dùi trống”.
Rối loạn tim mạch
Rối loạn tim mạch
Suy hô hấp sẽ gây ra những dấu hiệu rối loạn tim mạch như:
- Nhịp tim: Cơn nhịp nhanh, nhịp nhanh xoang và dẫn đến rung thất.
- Huyết áp tăng hoặc giảm: Huyết áp thường tăng trong giai đoạn đầu và giảm dần qua các giai đoạn sau. Tình trạng huyết áp không ổn định rất nguy hiểm, cần can thiệp bằng các phương pháp như đặt ống nội khí quản, thở máy, bóp bóng, hút đờm.
- Ngưng tim: Tình trạng xảy ra khi thiếu Oxy trong máu trầm trọng hoặc PaCO2 tăng quá mức. Khi đó cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay, thời gian cấp cứu vàng giúp trẻ có thể phục hồi nhanh chóng là trước 5 phút kể từ khi trẻ ngừng tim.
Rối loạn thần kinh và ý thức
Rối loạn thần kinh và ý thức
Não là cơ quan chịu ảnh hưởng đầu tiên và chịu ảnh hưởng nghiêm trọng khi suy hô hấp cấp gây thiếu oxy trong máu, do não tiêu thụ 20% lượng oxy của toàn cơ thể.
- Rối loạn thần kinh: trẻ bị co giật, mất các phản xạ của gân xương, lẫn lộn.
- Rối loạn ý thức: trẻ có tình trạng lờ đờ, hôn mê.
Triệu chứng suy hô hấp cấp ở phổi
Khi nguyên nhân của suy hô hấp cấp bắt nguồn từ thần kinh hoặc ngộ độc sẽ có thể gây ra các dấu hiệu xẹp phổi và liệt hô hấp
- Liệt cơ gian sườn: Làm cho lồng ngực bị xẹp khi hít vào, trong khi cơ hoành vẫn hoạt động bình thường.
- Liệt màn hầu: Trẻ bị mất các phản xạ như nuốt, ứ đọng đờm dãi hoặc bị khó thở do hít phải đờm dãi, dịch vị trong quá trình hô hấp.
- Liệt hô hấp dẫn đến xẹp phổi.
Triệu chứng suy hô hấp cấp ở phổi
- Tràn khí màng phổi: Tràn khí màng phổi thường xảy ra trong quá trình thở máy hoặc sau khi đặt catheter dưới đòn.
- Viêm phế quản vùng sau phổi: Tình trạng này thường gặp ở trẻ bị suy hô hấp cấp nằm lâu, không được thay đổi tư thể thường xuyên.
3
Phân chia giai đoạn
Phân chia giai đoạn
Tùy theo mức độ thiếu hụt oxy trong máu mà suy hô hấp cấp có thể gây các biến chứng cho các cơ quan quan trọng trong cơ thể. Suy hô hấp cấp ở trẻ em rất nguy hiểm vì thể cần được phát hiện sớm và can thiệp ngay. Tùy theo mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, có thể chia suy hô hấp cấp thành 2 loại sau:
- Suy hô hấp nặng: Loại suy hô hấp này được can thiệp chủ yếu bằng thuốc, các triệu chứng có thể được giải quyết bằng thuốc điều trị hoặc một số thủ thuật không đáng kể.
- Suy hô hấp nguy kịch: Cần được cấp cứu ngay bằng các thủ thuật y khoa mới có thể mang đến hiệu quả. Tiến hành song song với dùng thuốc hoặc có thể dùng thuốc sau.
Trên đây là những thông tin về bệnh suy hô hấp cấp ở trẻ em - bệnh lý ẩn chưa nguy hiểm khó lường do Bách Hóa XANH tổng hợp được. Hy vọng sẽ giúp ích cho các bậc phụ huynh trong quá trình chăm sóc con cái của mình!
Nguồn: Vinmec tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hoàng Thế Nhân - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.