Sorbitol là gì? Công dụng đối với sức khỏe và liều dùng phù hợp

Sorbitol được sử dụng rộng rãi trong đời sống hằng ngày, đặc biệt là trong y học. Tìm hiểu sorbitol là gì, công dụng đối với sức khỏe và liều dùng phù hợp.

Sorbitol được biết đến với vai trò tạo ngọt thay đường trong các sản phẩm bánh kẹo, đồ uống, đặc biệt thích hợp với người tiểu đường. Không những vậy, sorbitol còn có nhiều công dụng đối với sức khỏe. Hôm nay, hãy cùng Bách hoá XANH đi tìm hiểu xem sorbitol là gì, công dụng, cách sử dụng và liều dùng của nó như thế nào nhé!

1 Sorbitol là gì?

Sorbitol (hay glucitol) là một loại rượu đường có vị ngọt. Sorbitol có thể thu được bằng cách khử glucose, làm thay đổi nhóm aldehyde đã chuyển đổi thành nhóm rượu chính.

Hợp chất này được làm từ tinh bột khoai tây, nhưng cũng có thể được phân tách và chiết xuất trong các loại trái cây như táo, đào, mơ, lê,... Hiện nay, trong công nghiệp, sorbitol được sản xuất chủ yếu bằng cách hydro hóa glucose.

Sorbitol được sử dụng rất rộng rãi trong đời sống của chúng ta. Trong thực phẩm, y học, mỹ phẩm và sinh học, sorbitol đóng vai trò rất quan trọng.

Sorbitol (hay glucitol) là một loại rượu đường có vị ngọt

2 Lợi ích của sorbitol

Có lượng calo thấp, có thể thay thế cho đường

Trong 1g sorbitol chỉ chứa 2.6 calo, trong khi 1g đường có chứa 4g calo. Vì vậy, trong sản xuất bánh kẹo và đồ uống, sorbitol được dùng thay thế đường truyền thống để giảm hàm lượng calo.

Cùng với lượng calo thấp là tốc độ hấp thụ sorbitol của cơ thể khá chậm nên hợp chất này còn được sử dụng như chất tạo ngọt dành cho bệnh nhân bị tiểu đường.

Sorbitol được sử dụng rộng rãi trong đời sống hằng ngày, đặc biệt là trong y học

Làm giảm nguy cơ hình thành sâu răng

Sorbitol có khả năng chống lại sự trao đổi chất của vi khuẩn đường miệng - loại vi khuẩn phân hủy tinh bột và đường để giải phóng axit, có thể ăn mòn men răng hoặc gây sâu răng.

Làm thuốc nhuận tràng

Sorbitol được xếp vào nhóm thuốc nhuận tràng thẩm thấu theo cơ chế tăng tiết cholecystokinin – pancreazymin để thúc đẩy nhu động ruột. Vì vậy, thuốc được sử dụng để điều trị táo bón, rối loạn tiêu hóa và khó tiêu.

Công dụng khác

Sorbitol là một tá dược tạo ngọt trong một số chất hóa dẻo hoặc viên nhai cho gelatin trong vỏ viên nang, thay thế cho glucose trong việc cung cấp năng lượng, tạo hương mỹ phẩm, giữ ẩm kem đánh răng,...

3 Cách dùng sorbitol an toàn

Cách dùng

Để dùng sorbitol an toàn và không xảy ra những tác dụng phụ không mong muốn, hãy đọc kỹ hướng dẫn khi sử dụng trước khi dùng.

Mỗi dạng bào chế của sorbitol sẽ có một cách sử dụng khác nhau, cụ thể:

• Thuốc bột uống: Pha 1 gói thuốc sorbitol (5g) vào khoảng 1/2 cốc nước (70 - 120ml) và uống ngay sau khi pha.
• Gel thụt trực tràng: Mở nắp tuýp thuốc rồi đưa đầu tuýp vào trực tràng, sau đó bóp thuốc trong tuýp vào trong trực tràng cho đến hết. Khi rút tuýp thuốc ra ngoài, nếu chưa bóp hết thuốc thì thực hiện lại thao tác này. Đặc biệt, khi dùng thuốc dạng gel này, người bệnh nên nằm để phần hậu môn nâng cao lên, hạn chế thuốc chảy ra ngoài.
• Thuốc dạng dung dịch: Pha loãng với nước lọc với tỉ lệ 1:1 rồi uống ngay sau khi pha.

Để dùng sorbitol an toàn hãy đọc kỹ hướng dẫn khi sử dụng trước khi dùng

Liều dùng

Tùy vào từng dạng bào chế và từng mục đích sử dụng sẽ có liều dùng khác nhau. Bạn nên đọc kỹ hướng dẫn của thuốc và trao đổi với dược sĩ hoặc bác sĩ trước khi dùng. Liều dùng dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo:

• Trị khó tiêu: Uống 1 - 3 gói sorbitol (5g) mỗi ngày, uống trước bữa ăn hoặc khi có dấu hiệu khó tiêu.
• Trị táo bón: Uống 1 gói sorbitol (5g) vào buổi sáng trước bữa ăn.
• Trị táo bón do vùng trực tràng hậu môn: Dùng 1 tuýp thuốc sorbitol 50% mỗi ngày, dùng trước thời điểm đi đại tiện khoảng 5 - 20 phút.

Đối với người bị bệnh kết tràng thì cần phải giảm liều dùng

Đặc biệt, trẻ em dưới 12 tuổi nên sử dụng thuốc với liều lượng bằng một nửa người lớn. Tuy nhiên, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn trước khi dùng thuốc này cho trẻ.

Hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, liều dùng và trao đổi với dược sĩ hoặc bác sĩ trước khi dùng sorbitol

4 Tác dụng phụ khi sử dụng sorbitol

Dùng quá nhiều sorbitol có thể gây đầy hơi, tiêu chảy, mất nước, khô miệng,... Ngoài ra, có một số tác dụng phụ khác ít gặp hơn là buồn nôn, đau quặn bụng, co thắt dạ dày và kích ứng vùng hậu môn.

Tác dụng phụ khi sử dụng sorbitol

Đừng quên báo ngay cho bác sĩ nếu các tác dụng phụ này tiến triển nặng và kéo dài nhé!

Các triệu chứng dị ứng với sorbitol rất hiếm xảy ra, có thể có: chóng mặt, khó thở, phát ban, ngứa, sưng (mặt, lưỡi, cổ họng). Tuy nhiên, nếu bạn dị ứng với thuốc, hãy nhanh chóng đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị.

5 Tương tác khi sử dụng sorbitol

Sorbitol ít có khả năng gây tương tác nghiêm trọng với các thuốc khác, nhưng vẫn có nguy cơ xảy ra. Đặc biệt, bạn nên lưu ý khi dùng sorbitol cùng với một số loại thuốc sau:

• Natri polystyren sulfonat: Sự phối hợp này có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ của sorbitol, thậm chí có khả năng hoại tử đại tràng.
• Deflazacort: Sorbitol tương tác với deflazacort có thể làm giảm kali huyết thanh.
• Dichlorphenamide: Làm tăng độc tính của sorbitol bằng hiệp động dược lực học. Ngoài ra, chúng có thể gây nhiễm toan chuyển hóa.
• Lamivudine: Sorbitol sẽ làm giảm tác dụng của lamivudine khi sử dụng đồng thời.

Bên cạnh đó, khi sử dụng sorbitol, bạn cũng nên lưu ý nếu phối hợp với các thuốc làm mềm phân hoặc thuốc nhuận tràng khác vì điều này có thể gây mất nước, tăng triệu chứng tiêu chảy, mất cân bằng điện giải,...

Sorbitol ít có khả năng gây tương tác nghiêm trọng với các thuốc khác, nhưng vẫn có nguy cơ xảy ra

Trên đây là những chia sẻ của Tip Hay về những vấn đề liên quan đến sorbitol cũng như công dụng và liều dùng của nó. Hy vọng với bài viết này, bạn có thể bỏ túi được những kiến thức hữu ích. Cảm ơn vì đã theo dõi!

Nguồn: Vinmec