Phương pháp time-out là gì? Cách thực hiện hình phạt time-out với trẻ
Phương pháp time-out là phương pháp phổ biến được nhiều phụ huynh sử dụng để dạy trẻ nhỏ. Cùng tìm hiểu phương pháp này là gì nhé!
Trong quá trình nuôi dạy con cái, việc áp dụng các phương pháp giáo dục hiệu quả luôn là một thách thức đối với các phụ huynh. Một trong những phương pháp phổ biến được sử dụng để quản lý hành vi của trẻ là "time-out". Nhưng bạn đã hiểu rõ về khái niệm này và cách thực hiện hình phạt time-out với trẻ như thế nào chưa? Cùng Tip Hay tìm hiểu ngay trong bài viết sau.
1
Phương pháp time-out là gì?
Phương pháp time-out là gì?
Time-out là một phương pháp giáo dục không dùng tới đòn roi, mục đích là tách con ra khỏi tình huống gây phiền nhiễu. Hình phạt này giúp con trở nên bình tĩnh hơn, suy nghĩ về hành vi của mình và tự học từ sai lầm để không tái diễn. Phương pháp này thường được áp dụng cho trẻ từ 3-5 tuổi, khi trẻ bắt đầu nhận thức căn bản về đúng sai.
Thực tế, những cách phạt như úp mặt vào tường, quỳ gối hay đứng trong góc cũng có nét tương đồng với hình phạt time-out mà nhiều gia đình Việt Nam sử dụng.
2
Nguyên tắc khi áp dụng phương pháp time-out
Nguyên tắc khi áp dụng phương pháp time-out
Khi đang bị áp dụng phương pháp time-out, trẻ sẽ không được phép nói chuyện hoặc thực hiện bất kỳ hoạt động nào, bao gồm cả việc đi vệ sinh hay uống nước. Time-out có thể được hiểu như việc cô lập trẻ trong khoảng thời gian ngắn, với ý nghĩa rằng nếu vi phạm, con sẽ bị phạt và không được tương tác với bất kỳ ai, kể cả chơi đồ chơi.
Áp dụng phương pháp time-out hoặc cách dạy con không sử dụng đòn roi đòi hỏi sự kiên nhẫn, bởi vì hình thức này khá mất thời gian. Theo chia sẻ của một số phụ huynh, cách dạy con không dùng đòn roi này rất hiệu quả trong việc điều chỉnh những hành vi chưa đúng chuẩn của trẻ.
3
Cách thực hiện phương pháp time-out
Răn đe và cảnh báo trẻ trước một cách cụ thể
Răn đe và cảnh báo trẻ trước một cách cụ thể
Khi gặp tình huống bé quấy nhiễu, bạn nên tránh phạt ngay mà hãy bắt đầu bằng việc răn đe và cảnh báo cho bé biết hành vi đó không được chấp nhận. Sau khi đã cảnh báo hai lần mà trẻ vẫn tiếp tục, bạn có thể thực hiện hình phạt cho bé. Nếu bé lắng nghe cảnh báo và ngừng hành vi, đừng ngần ngại khen ngợi bé.
Nếu trẻ xin lỗi hoặc khóc sau khi bạn đã quyết định hình phạt, bạn không nên chấp nhận liền. Hãy kiên quyết yêu cầu bé thực hiện hình phạt đã được đưa ra.
Thời gian chịu phạt
Thời gian chịu phạt
Thời gian thực hiện hình phạt nên được tính theo phút, với mỗi tuổi của trẻ tương ứng với 1 phút chịu phạt. Sử dụng đồng hồ đếm ngược để theo dõi thời gian là cách tốt để bạn kiểm soát thời gian hình phạt cho bé. Nếu thời gian phạt kết thúc và trẻ tiếp tục thực hiện hành vi không đúng, bạn cần thông báo rõ ràng cho trẻ biết rằng hành vi đó không được chấp nhận và áp dụng hình phạt lại từ đầu.
Tuyệt đối không nên áp dụng quá nhiều lần hình phạt trong ngày (khoảng 20 lần), để tránh ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ.
Nếu trong thời gian bị phạt, trẻ cố gắng rời khỏi vị trí hoặc tìm cách gây chú ý, bạn nên giữ thái độ im lặng và nghiêm khắc, đưa trẻ trở lại nơi phạt và bắt đầu tính thời gian phạt lại từ đầu.
Vị trí chịu phạt
Vị trí chịu phạt
Vị trí để thực hiện hình phạt time-out nên được lựa chọn sao cho ít người qua lại càng tốt, đồng thời không có truyện tranh, đồ chơi, tivi, không có tầm nhìn ra ngoài cửa sổ,... Mục đích ở đây là tạo sự chán chường cho trẻ đối với vị trí đó và thúc đẩy trẻ suy nghĩ về những gì đã nhắc nhở để tự điều chỉnh hành vi mình cho phù hợp.
Trong trường hợp thực hiện ở nơi công cộng, bạn cần đưa con đến những nơi ít người qua lại, đồng thời đảm bảo để mắt đến con.
Kết thúc hình phạt
Kết thúc hình phạt
Khi thời gian chịu phạt kết thúc, bạn nên trò chuyện với bé để giải thích rõ về lý do tại sao bé bị phạt, cách để không bị phạt, hỏi bé tại sao lại quấy phá như thế,... Đừng tiếc lời khen ngợi cho bé nếu sau thời gian chịu phạt, bé đã thể hiện những hành động hoặc thái độ tích cực.
4
Một số tình huống thường gặp và cách giải quyết
Thực tế, trong quá trình áp dụng phương pháp dạy con không sử dụng đòn roi, nhiều bậc cha mẹ thường gặp phải những tình huống đầy trớ trêu. Dưới đây là một số tình huống thường gặp và cách giải quyết chúng:
Cha mẹ phải làm gì nếu trẻ đòi đi uống nước hay đi vệ sinh khi đang thực hiện time-out?
Các trường hợp thường gặp khi đang thực hiện time-out
Theo chuyên gia nhi khoa của CDC, Hoa Kỳ, thực tế là thời gian thực thi hình phạt time-out khá ngắn, do đó bạn không nên để ý đến các nhu cầu cá nhân hoặc sinh hoạt của trẻ trong thời gian đó. Việc cho phép trẻ đi uống nước hoặc đi vệ sinh trong thời gian bị phạt có thể dẫn đến việc trẻ lợi dụng hoặc tìm cách trốn khỏi hình phạt.
Tuy nhiên, trong trường hợp trẻ thực sự cần đi vệ sinh, bạn nên thông báo cho trẻ biết rằng thời gian phạt sẽ tạm dừng trong lúc trẻ đi vệ sinh, sau đó thời gian phạt sẽ được tiếp tục.
Khi trẻ tự ý rời khỏi vị trí bị phạt, cha mẹ nên làm gì?
Bạn cần nhắc nhở bé một cách nghiêm khắc để trở lại vị trí bị phạt và ở đó cho đến khi hết thời gian phạt. Hãy cho bé biết rõ điều gì sẽ xảy ra nếu bé không tuân thủ. Việc này giúp bé có cơ hội suy nghĩ và đưa ra lựa chọn, từ đó phát triển khả năng nhận thức của bé.
Quan trọng là bạn phải tuân thủ luật lệ bạn đưa ra. Điều này giúp trẻ học được bài học quan trọng về việc đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm với hành động của mình.
Trẻ la hét, khóc lóc trong suốt thời gian chịu phạt time-out và kể cả khi hình phạt đã kết thúc, tôi nên làm gì?
Trẻ la hét, khóc lóc trong suốt thời gian phạt time-out
Nhiều cha mẹ chia sẻ rằng trẻ thường khóc khi bị phạt, thậm chí sau khi thời gian phạt đã kết thúc. Trong tình huống này, cha mẹ nên áp dụng chiêu "ăn bánh bơ, đội mũ phớt" để xử lý. Thực tế cho thấy nhiều trẻ sẽ ngừng khóc sau vài lần nhận ra rằng khóc không mang lại kết quả tích cực và bố mẹ ít quan tâm. Nếu trẻ vẫn khóc sau khi thời gian phạt đã kết thúc, bạn không nên tiếp tục phạt, mà nên giải thích cho bé rằng lần sau, con chỉ được ra khỏi vị trí bị phạt sau khi ngừng khóc và nghe lời.
Nhà có hai trẻ nhỏ, thường tranh giành đồ chơi hay chòng ghẹo nhau, cha mẹ nên ứng xử thế nào?
Theo nhiều chuyên gia tâm lý về nuôi dạy trẻ, trong tình huống này, bạn nên xác định ai là người khởi đầu trong cuộc chiến và áp dụng hình phạt time-out với trẻ đó. Bạn cũng có thể xem xét việc "phạt" món đồ chơi - nguyên nhân của cuộc xung đột, trong một khoảng thời gian nhất định, để ngăn trẻ tiếp tục chơi.
Nếu cả hai đứa trẻ đều tham gia gây ra xung đột hoặc bạn không xác định rõ ai gây ra, bạn có thể xem xét "phạt" cả hai và đồ chơi, sau đó giải thích lý do cho trẻ. Thời gian phạt đồ chơi có thể bằng trung bình số tuổi của hai đứa trẻ. Sau đó, hãy truyền đạt cho trẻ về việc chia sẻ đồ chơi một cách hòa thuận khi chơi chung.
Trẻ phá quấy ở nơi công cộng, tôi nên tìm vùng time-out để phạt trẻ như thế nào?
Trẻ con thường có thể tỏ ra quấy nhiễu ở nơi công cộng bằng cách khóc lóc, la hét hoặc ăn vạ, điều này không phải là điều hiếm gặp. Trong trường hợp này, bạn có thể chọn một nơi ít người qua lại và giải thích cho trẻ rằng bạn sẽ đếm từ 1 đến 3, nếu trẻ không ngừng lại, bé sẽ phải chịu phạt. Khi đếm, bạn nên đếm chậm để cho trẻ có thời gian kiểm soát cảm xúc và điều chỉnh hành vi. Nếu trẻ không nghe lời, hình phạt time-out có thể được áp dụng.
Tóm lại, phương pháp time-out là một cách dạy con không đòn roi nhằm kiểm soát hành vi của trẻ thông qua việc tách trẻ ra khỏi tình huống gây phiền nhiễu. Qua cách này, bạn có thể giúp trẻ hiểu và học từ những sai lầm, đồng thời xây dựng một môi trường học tập tích cực.
Nguồn: Chuyên trang tư vấn sức khỏe hellobacsi.com