Minoxidil là gì? Sử dụng như thế nào trong điều trị rụng tóc?

Hiện nay, tình trạng rụng tóc đang là nỗi lo ngại của nhiều người. Vì thế, hôm nay Tip Hay sẽ giới thiệu đến các bạn một hoạt chất kích thích mọc tóc và được áp dụng rộng rãi trong điều trị rụng tóc, đó là thuốc Minoxidil.

Mặc dù đã được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu hơn 30 năm, song cho đến nay chúng ta vẫn chưa thực sự hiểu rõ về cơ chế của minoxidil trong việc kích thích mọc tóc. Hãy cùng Tip Hay tìm hiểu thông tin chi tiết về thuốc Minoxidil.

1 Minoxidil là thuốc gì?

Minoxidil là thực chất là một hoạt chất thuộc nhóm giãn mạch trực tiếp sử dụng trong điều trị tăng huyết áp theo đường toàn thân.

Khi điều trị ngoài da, Minoxidil có tác dụng kích thích sự mọc tóc rõ rệt thông qua cơ chế khác nhau như kích thích làm cho hệ thống mao mạch nuôi dưỡng nang tóc phát triển dày đặc, cung cấp dưỡng chất cho các tế bào biểu mô biệt hóa và tăng trưởng ở phần chân tóc, làm cho sợi tóc mọc nhanh hơn, kéo dài pha mọc tóc.

Thuốc Minoxidil

Thuốc Minoxidil thường được sản xuất với nồng độ Minoxidil như sau:

• Minoxidil 5% Bailleul dạng dung dịch: Minoxidil hàm lượng 5% (kl/thể tích)
• Minoxidil 2% Bailleul dạng dung dịch: Minoxidil hàm lượng 2% (kl/thể tích)
• Minoxidil 5% Kirkland dạng dung dịch: Minoxidil hàm lượng 5% (kl/thể tích)

Thuốc Minodixil có một số loại phổ biến như:

• Minoxidil 5% Bailleul và Minoxidil 2% Bailleul đều ở dạng dung dịch, được đóng gói trong hộp 1 chai x 60ml và sản xuất bởi hãng dược phẩm Opode, Pháp.
• Minoxidil 5% Kirkland dạng dung dịch được đóng gói trong hộp 6 lọ x 60ml, được sản xuất bởi Công ty Kirkland, Mỹ.

2 Công dụng của Minoxidil trong điều trị rụng tóc

Minoxidil đã được FDA chấp thuận là thuốc không kê đơn điều trị rụng tóc vào năm 1998.

Công dụng của Minoxidil

Minoxidil điều trị rụng tóc sẽ được sử dụng tại da đầu nên phát huy tối đa tác dụng tại chỗ của thuốc. Minoxidil có khả năng hoạt hóa, kích thích bài tiết các yếu tố tăng trưởng mao mạch là VFGF, do đó hệ thống mao mạch tại chỗ nuôi dưỡng nang tóc sẽ trở nên dày đặc và phong phú.

Chu kì của tóc

Nhờ tác dụng làm giãn mạch máu, nên các dưỡng chất và oxy từ máu có thể trở nên dồi dào hơn để cung cấp cho nang tóc, nuôi dưỡng sợi tóc. Sự cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết sẽ kích thích tế bào biểu mô biệt hóa và phân chia ở phần chân tóc. Từ đó làm kéo dài thời gian của giai đoạn Anagen, làm cho sợi tóc mọc dài ra nhanh hơn.

Một số nghiên cứu lâm sàng đã cho thấy tác dụng chỉ sau 16 tuần sử dụng, sợi tóc đã dài thêm khoảng 63,5 cm. Đây quả thực là một con số đáng kinh ngạc.

Ngoài ra, Minoxidil còn làm tăng đường kích trục của sợi tóc nên chân tóc trở nên vững chắc hơn. Đối với những sợi tóc đang ở trong giai đoạn telogen (giai đoạn đoạn chuẩn bị rụng), Minoxidil có thể phục hồi sợi tóc này thành giai đoạn Anagen (giai đoạn tóc bắt đầu mọc). Do đó giai đoạn Anagen như được tiếp sức, kéo dài hơn rất nhiều và gần như đạt được khoảng thời gian sinh lí.

Ngoài tác dụng trên tóc, Minoxidil còn được sử dụng rất nhiều để kích thích mọc râu ở nam giới.

3 Ai nên dùng Minoxidil để trị rụng tóc?

Các vấn đề về tóc

Minoxidil chỉ định cho người bị rụng tóc ở mức độ trung bình ở người lớn, nên dùng thuốc cho các trường hợp cụ thể sau:

• Rụng tóc androgen
• Rụng tóc từng vùng
• Rụng tóc có sẹo
• Rụng tóc giai đoạn ngừng phát triển tóc mãn tính
• Rụng tóc do hoá trị
• Bệnh lý của thân tóc (bệnh tóc chuỗi hạt, hội chứng rụng tóc anagen)
• Cấy tóc
• Kích thích mọc râu, lông mày.
• Người hói đầu dưới 5 năm, các thế hói đầu ở phần đỉnh đầu với đường kính hói khoảng 10cm hoặc hói đầu ở vùng trán.
• Hỗ trợ cải thiện mái tóc với một số trường hợp mái tóc thưa thớt, tóc khô yếu dễ gãy rụng.

4 Nên dùng Minoxidil với nồng độ bao nhiêu?

Việc trị hói đầu bằng Minoxidil tùy vào nồng độ của hoạt chất và tình trạng của bệnh nhân. Thông thường, Minoxidil thường được sử dụng ở các nồng độ 2% và 5%, khi sử dụng thì bệnh nhân phải xịt 2 lần mỗi ngày, dùng để duy trì thuốc cho đến khi có một mái tóc ưng ý với mức liều thấp và khoảng cách giữa các liều nên thưa dần.

Nên dùng Minoxidil với nồng độ bao nhiêu?

Đa phần tác dụng phụ xảy ra ở khoảng 7% những người dùng dung dịch Minoxidil ở nồng độ 2%. Minoxidil 5% cũng được đánh giá là có hiệu quả cao hơn và ít gây ra tác dụng phụ hơn.

Tuy nhiên, với một số đối tượng sau đây không được khuyến khích dùng minoxidil với bất kỳ nồng độ nào để điều trị hói đầu:

• Phụ nữ có thai và đang cho con bú
• Bệnh nhân bị tiểu đường và có tiền sử bị chứng rối loạn đông máu
• Những người đang dùng thuốc có chất kháng sinh như aspirin,...

Để an toàn và có liều lượng dùng thuốc đúng cho từng cơ địa, bạn nên tham khảo ý kiến từ chuyên gia, bác sĩ trước khi dùng minoxidil nhé.

5 Cách dùng Minoxidil để trị rụng tóc

Tùy vào vấn đề tóc khác nhau mà sử dụng minoxidil với liều lượng và nồng độ khác nhau, cụ thể như sau:

Rụng tóc androgen

Rụng tóc androgen là rụng tóc không sẹo, sợi tóc mỏng dần. Hình thái điển hình ở đàn ông là hình chữ M, hói vùng trán và đỉnh đầu. Hình thái rụng tóc ở phụ nữ là tóc thưa trên toàn bộ da đầu, chủ yếu vùng đỉnh hoặc rụng tóc hình cây thông noel ở vùng trán và đỉnh, thường không gây hói toàn bộ.

Rụng tóc androgen

Trong một nghiên cứu hiệu quả sử dụng minoxidil:

• Ở nam giới, nên sử dụng minoxidil dung dịch 5% sẽ có sự cải thiện tốt hơn so với loại khác.
• Ở nữ giới, có sự cải thiện mọc tóc khi dùng dung dịch minoxidil nồng độ 2% và 5% như nhau, tuy nhiên khi dùng dung dịch 5% có tác dụng không mong muốn như viêm da tiếp xúc, đau đầu, rậm lông, do đó dung dịch minoxidil 2% hay được sử dụng hơn.

Minoxidil dung dịch 5% (hình bên trái), minoxidil dung dịch 2% (hình bên phải)

Để việc sử dụng đạt hiệu quả tố đa, minoxidil nên được bôi đồng đều cho toàn bộ vùng tóc thưa của da đầu với liều dùng:

• Dạng dung dịch: sử dụng 1ml ( tương đương với 16 giọt hoặc 6 nhát xịt) cho da đầu x 2 lần/ ngày, không sử dụng quá 2ml/ngày.
• Dạng bọt tại: sử dụng ½ nắp chai vào da đầu 2 lần/ ngày.

Minoxidil dạng dung dịch (hình bên trái), minoxidil dạng xịt (hình bên phải)

Hiệu quả kích thích mọc tóc sẽ thấy sau ít nhất 4 tháng sử dụng thuốc và cần dùng minoxidil hàng ngày, kéo dài để duy trì hiệu quả, tóc sẽ rụng trở lại sau 3-4 tháng dừng thuốc. Có thể có hiện tượng tăng rụng tóc tạm thời sau 3-5 tuần dùng thuốc do nang tóc cũ chuyển sang giai đoạn ngừng phát triển để nang tóc mới mọc.

Rụng tóc từng vùng

Rụng tóc từng vùng là bệnh lý tự miễn với tình trạng rụng tóc không sẹo từ mức độ từng mảng nhỏ cho tới rụng tóc toàn thể da đầu hay nặng nhất là rụng tóc toàn thân.

Rụng tóc từng vùng

Các nghiên cứu cho thấy sử dụng minoxidil không có hiệu quả đáng kể trong điều trị rụng tóc từng mảng, cần sử dụng minoxidil như là một thuốc kết hợp để có hiệu quả điều trị.

Minoxidil 5mg dạng uống cũng đã được sử dụng để điều trị rụng tóc từng vùng cho thấy hiệu quả cải thiện tóc mọc hơn song có các tác dụng không mong muốn gồm giữ nước, bệnh lý tim mạch, đau đầu, rậm lông.

Rụng tóc có sẹo

Rụng tóc có sẹo do các tổn thương gây phá hủy nang tóc. Các thương tổn này có thể là nguyên phát gồm một nhóm các bệnh lý tự phát, đặc trưng bởi tiến trình viêm trung tâm nang tóc hoặc thứ phát do phản ứng viêm của da đầu hoặc bởi chấn thương vật lý – làm tổn thương da và phần phụ của da.

Rụng tóc có sẹo

Các nghiên cứu cho thấy, sử dụng minoxidil đơn thuần hầu như không có hiệu quả trong điều trị các thể bệnh rụng tóc có sẹo, nên kết hợp trong điều trị các tình trạng bệnh lý rụng tóc có sẹo để làm tăng hiệu quả điều trị bệnh.

Rụng tóc giai đoạn ngừng phát triển của tóc mãn tính (Chronic telogen effluvium)

Rụng tóc giai đoạn ngừng phát triển của tóc là tình trạng rụng tóc không sẹo phổ biến. Các yếu tố nguy cơ như sau sinh, ốm nặng, phẫu thuật, ăn kiêng, dùng thuốc… Rụng tóc ở giai đoạn ngừng phát triển kéo dài trên 6 tháng được gọi là mãn tính.

Rụng tóc giai đoạn ngừng phát triển của tóc mãn tính

Dùng minoxidil dạng uống cũng có thể hiệu quả trong điều trị rụng tóc song các tác dụng phụ có thể như rậm lông mặt, mệt mỏi, thay đổi huyết áp, bệnh lý tim mạch.

Bệnh tóc hình chuỗi hạt (monilethrix)

Bệnh tóc chuỗi hạt là bệnh di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường đặc trưng bởi hiện tượng có những nốt đều đặn dọc theo chiều dài sợi tóc, tóc khô giòn, bị đứt gãy với những độ dài khác nhau. Vị trí gặp chủ yếu là ở da đầu nhất là vùng đỉnh, chẩm.

Bệnh tóc hình chuỗi hạt

Có báo cáo cho thấy sử dụng dung dịch minoxidil 2% 1ml, dùng 2 lần/ngày trong 1 năm có khả năng cải thiện tóc mọc đối với bệnh nhân bị bệnh tóc hình chuỗi hạt.

Hội chứng rụng tóc anagen ngắn (LAS)

Hội chứng rụng tóc anagen ngắn là bệnh bẩm sinh, đặc trưng bởi tóc ngắn và tóc tơ liên tục từ khi sinh ra, do giảm thời gian giai đoạn anagen.

Hội chứng rụng tóc anagen ngắn (LAS)

Báo cáo cho thấy bé gái 2 tuổi mắc hội chứng LAS sử dụng minoxidil 5% tại chỗ trong thời gian 20 tháng liên tục có cải thiện tình trạng rụng tóc và mọc tóc, hiệu quả này kéo dài đến 28 tháng sau khi ngừng thuốc mà không có tác dụng phụ nào.

Rụng tóc do hoá trị liệu

Rụng tóc là một trong những tác dụng không mong muốn hay gặp, tỉ lệ xuất hiện khoảng 65% các bệnh nhân hoá trị, ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống bệnh nhân, đặc biệt là nữ giới.

Rụng tóc do hoá trị liệu

Một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng cho thấy bôi dung dịch minoxidil 1 ml 2% cho toàn bộ da đầu 2 lần/ngày rút ngắn thời gian rụng tóc khoảng 50 ngày. Tuy nhiên, minoxidil dung dịch 2% không có hiệu quả trong ngăn ngừa rụng tóc ở các bệnh nhân có khối u phụ khoa ác tính trị bằng hóa trị liệu bằng doxorubicin.

Một nghiên cứu khác ở bệnh nhân ung thư vú bôi dung dịch minoxidil 5% 2 lần/ngày, không có sự mọc lại tóc thỏa đáng sau 6 tháng điều trị.

Do đó, vẫn chưa khẳng định được hiệu quả thực sự của minoxidil trong điều trị và điều trị dự phòng rụng tóc do hóa trị.

Cấy tóc

Cấy tóc là một biện pháp lựa chọn tiếp theo đối với nhiều dạng rụng tóc không đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa ở cả nam và nữ. Bệnh nhân sẽ được cấy tóc lấy từ vùng an toàn có tóc vĩnh viễn vào vùng tóc rụng để làm tăng mật độ tóc, đường kính sợi tóc, cải thiện rõ rệt về thẩm mỹ ở các bệnh nhân rụng tóc.

Cấy tóc

Tuy nhiên thường có hiện tượng rụng tóc 1-4 tuần sau cấy do các nang tóc bước vào giai đoạn ngừng phát triển (telogen) để chuyển sang giai đoạn phát triển mới, tóc sẽ mọc trở lại sau khoảng 4 tháng và tiếp tục phát triển cả về số lượng và kích thước. Minoxidil được sử dụng là một trong các biện pháp kết hợp để giảm tình trạng rụng tóc sau phẫu thuật cấy tóc và kích thích mọc tóc.

Kích thích mọc lông mày, râu

Tương tự như khi dùng trên da đầu có tác dụng đối với các nang lông, kích thích mọc tóc, minoxidil cũng được kỳ vọng có tác dụng kích thích mọc lông mày, râu trên khuôn mặt.

Kích thích mọc lông mày

Sau 16 tuần thử nghiệm thực hiện trên 40 người tình nguyện có lông mày thưa, bên lông mày thưa được sử dụng minoxidil 2% có cải thiện hơn đáng kể so với bên còn lại. Tác dụng không mong muốn ít và được người thử nghiệm chấp nhận.

Nghiên cứu thực hiện năm 2016 cho thấy nhóm sử dụng minoxidil 3% có hiệu quả gây mọc râu tốt hơn một ít so với nhóm không sử dụng.

Tuy nhiên, những người được sử dụng minoxidil trên mặt cần thận trọng để tránh thuốc vào mắt, gây kích ứng kết mạc, giác mạc.

6 Lưu ý khi sử dụng Minoxidil

Lưu ý

• Không bôi thuốc vào niêm mạc hay các vùng da mỏng và dễ bị nhạy cảm hay kích ứng.
• Tránh làm ướt da đầu trong ít nhất 1 giờ sau khi dùng minoxidil để thuốc hấp thụ đủ thời gian.
• Nên sử dụng minoxidil trước khi sử dụng gel vuốt tóc hoặc keo xịt tóc để không ảnh hưởng tới sự hấp thụ thuốc
• Không sử dụng thuốc cho phụ nữ có thai và cho con bú..

Không dùng cho phụ nữ mang thai, cho con bú

• Không dùng cho trường hợp rụng tóc nghiêm trọng, rụng tóc do bệnh lý hay do thuốc. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng đối với người bệnh bệnh tim mạch.
• Không để da đầu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời khi đang dùng thuốc.
• Khi ngưng dùng thuốc, sự mọc tóc bị ngưng lại và sẽ trở lại trạng thái ban đầu sau 3 - 4 tháng.
• Sản phẩm có thể bắt lửa nên tránh hút thuốc, tránh ngọn lửa ngay sau khi dùng thuốc.

7 Một số tác dụng phụ có thể gặp khi dùng Minoxidil

Một số tác dụng phụ khi dùng minoxidil

Đối với một số người dị ứng với thành phần trong minoxidil có thể gặp phải một số tác dụng phụ như sau:

• Phù mặt, ngứa ngáy toàn thân, đau họng, sưng mặt, phù mạch, sưng lưỡi, phù lưỡi.
• Tâm trạng chán nản, đau đầu, chóng mặt.
• Đánh trống ngực, hạ huyết áp, khó thở, tức ngực.
• Có thể gây ra kích ứng mắt mạnh, thậm chí mù mắt nếu thuốc dây vào mắt.
• Đôi khi xảy ra tình trạng khô da đầu, bong tróc, rụng tóc tạm thời.

Ngoài ra, Minoxidil còn có thể gây viêm da tiếp xúc dị ứng hay viêm da tiếp xúc dị ứng với ánh sáng, cũng như chứng rậm lông tóc cũng có thể xảy ra cho nữ giới khi dùng Minoxidil nhưng hiếm gặp ở phái nam.

Minoxidil điều trị rụng tóc hiệu quả khi dùng đúng liều lượng quy định cho từng vấn đề về tóc khác nhau. Tốt nhất hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng hoặc nghe theo sự chỉ dẫn của bác sĩ trước khi sử dụng bạn nha!