Lễ tế Cá Ông Hội An: Điểm văn hoá độc đáo ngư dân Hội An

Nhắc đến nét văn hóa độc đáo của ngư dân Hội An, không thể không nhắc đến lễ tế Cá Ông Hội An. Cùng tìm hiểu những điều thú vị về lễ tế này nhé!

Lễ tế Cá Ông Hội An không chỉ là một sự kiện tôn vinh thần linh biển cả mà còn là một điểm văn hóa độc đáo của ngư dân tại thành phố cổ này. Sự kết hợp giữa tín ngưỡng và các hoạt động văn hóa đã tạo nên một lễ hội đặc biệt và đáng trải nghiệm. Cùng Tip Hay khám phá những nét độc đáo của lễ hội này nhé!

1 Đôi nét về lễ tế Cá Ông Hội An

Nguồn gốc lịch sử hình thành lễ tế Cá Ông

Nguồn gốc lịch sử hình thành lễ tế Cá Ông

Lễ hội Cá Ông hay còn gọi là lễ hội cá voi, là một trong những ngày lễ quan trọng ở Hội An, có ý nghĩa đặc biệt đối với cộng đồng ngư dân tại làng chài Quảng Nam. Nguồn gốc của lễ hội này xuất phát từ tín ngưỡng nguyên thủy của cư dân vùng duyên hải. Cá Ông đã nhiều lần cứu giúp ngư dân thoát khỏi hiểm nguy trên biển, từ đó đã biến tục thờ Cá Ông trở thành một phần quan trọng trong đời sống tâm linh và văn hóa của ngư dân này.

Cá Ông còn được gọi là Thần Nam Hải, là một loài cá voi lưng xám được ngư dân coi là vị phúc thần của biển cả. Người ta tin rằng cá voi là tiền thân của đức Quan Thế Âm Bồ Tát. Cá voi được xem như là hóa thân của Ông Nam Hải, luôn sẵn sàng cứu giúp và bảo vệ ngư dân trên biển mỗi khi gặp khó khăn do giông bão, sóng to và gió lớn.

Khi cá voi chết và trôi dạt vào bờ, dân làng thu thập xương cốt để lưu giữ và thờ cúng. Từ đó, tục thờ Cá Ông đã trở thành một nét đặc trưng của văn hóa tín ngưỡng ở Việt Nam. Ngư dân thường thờ Cá Ông cùng với các vị thần khác như Ngũ Hành nương nương, Hữu Lý Ngư, Tả Lý Lịch với hy vọng được ban phước một cuộc sống an lành, sung túc.

Ý nghĩa lễ tế Cá Ông

Ý nghĩa lễ tế Cá Ông

Lễ tế Cá Ông thường được tổ chức vào ngày kỵ, tức là ngày mất của Cá Ông hoặc tại vùng có Cá Ông chết. Đây là cách để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính của ngư dân đối với thần linh đã luôn che chở và bảo vệ họ trên biển. Lễ tế còn thể hiện sự ước nguyện của ngư dân, mong biển yên ả và sóng lặng, mùa đánh bắt sẽ đem lại bội thu và mọi người sẽ trở về an lành sau mỗi chuyến ra khơi.

2 Nghi thức lễ tế Cá Ông

Lễ cầu an

Lễ cầu an

Lễ cầu an thường diễn ra vào ngày lễ đầu tiên tại làng Cá Ông. Những vị chánh tế, người lớn tuổi và có uy tín trong làng chài sẽ đại diện cho cộng đồng dâng lễ và thể hiện lòng thành kính, biết ơn của người dân đối với công đức to lớn của Cá Ông. Họ cầu nguyện cho cá đánh đến đâu thì tiêu thụ đến đó, ra khơi bình an, thuận lợi và mang về tôm cá đầy khoang.

Lễ rước trên biển

Lễ rước trên biển

Rạng sáng ngày hôm sau, cả làng bắt đầu chuẩn bị cho nghi thức rước Cá Ông trên biển. Thực hiện đánh trống để thông báo mọi người và chuẩn bị cho lễ cầu an. Tất cả các tàu thuyền của làng chài cùng nhau ra khơi, đi đến vị trí đã được xác định trước đó để "xin keo" từ vị chánh tế.

Việc này mang ý nghĩa xin lời khuyên và sự ủng hộ từ thần linh về các dự định và kế hoạch trong năm mới có thực hiện được hay không. Khi việc xin keo thành công, tất cả các tàu sẽ quay trở lại bờ, theo hiệu lệnh của vị chánh tế.

Lễ chánh tế

Lễ chánh tế

Đến nửa đêm hôm sau, lễ chánh tế chính thức được tổ chức. Nghi lễ bao gồm các hoạt động quan trọng như lễ khai mỏ, đội học trò dâng hương và tổ chức các chương trình văn hóa, giao lưu.

Trong đó, điểm đặc biệt là loại hình văn nghệ dân gian chèo bả trạo. Mỗi người dân sẽ mặc những bộ trang phục độc đáo và tham gia vào ca hát và kết hợp với các động tác mô phỏng lại quá trình chèo thuyền trên bờ. Mục đích của hoạt động này là tái hiện lại cuộc sống hàng ngày tại vùng sông nước của người dân làng chài.

3 Các hoạt động hấp dẫn trong phần hội của lễ tế Cá Ông

Các hoạt động hấp dẫn trong phần hội của lễ tế Cá Ông

Trong lễ tế Cá Ông, bạn sẽ được tham gia các hoạt động hấp dẫn như hát hò khoan, hát bội và hát bả trạo. Ngoài ra, còn có hoạt động thi chèo thuyền đầy hấp dẫn, náo nhiệt tạo nên không khí vui tươi, phấn khởi.

4 Kinh nghiệm đi lễ tế Cá Ông

Kinh nghiệm đi lễ tế Cá Ông

Đầu tiên, việc nắm vững thời gian và địa điểm của lễ tế là rất quan trọng. Nên nắm vững lịch trình để có thể tham gia được mọi hoạt động diễn ra trong ngày.

Thứ hai, chuẩn bị trước cho việc tham gia vào các hoạt động văn hóa, đặc biệt là trình diễn văn nghệ dân gian. Nếu muốn, bạn cũng có thể mặc trang phục truyền thống để phù hợp với không khí vui tươi của lễ hội.

Cuối cùng, đừng quên mang theo máy ảnh hoặc điện thoại để ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ của buổi lễ tế nhé!

Lễ tế Cá Ông tại Hội An thể hiện tinh thần đoàn kết và lòng biết ơn của người dân làng chài đối với thần linh biển cả. Nó là một ví dụ tuyệt vời về cách mà tín ngưỡng và văn hóa có thể kết hợp lại với nhau, tạo nên một trải nghiệm độc đáo cho cả cộng đồng và du khách.