Lễ hội chùa Hương ở đâu, diễn ra khi nào? Nguồn gốc, ý nghĩa

Lễ hội chùa Hương được tổ chức tại Mỹ Đức, Hà Nội, diễn ra từ mùng 6 tháng Giêng đến tháng 3 m lịch. Tìm hiểu nguồn gốc, ý nghĩa lễ hội chùa Hương.

Lễ hội chùa Hương là một trong những lễ hội lớn tại Việt Nam, thu hút rất nhiều du khách tham quan mỗi dịp đầu năm. Đến với chùa Hương, du khách sẽ được biết đến như một quần thể hang động mang đậm màu sắc, tín ngưỡng tôn giáo dân gian và phảng phất nét văn hóa phồn thực. Hãy cùng Tip Hay tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa của lễ hội chùa Hương nhé.

1 Lễ hội chùa Hương được tổ chức ở đâu?

Lễ hội chùa Hương là một lễ hội ngày Tết lớn ở Việt Nam được tổ chức mỗi năm và thu hút rất nhiều Phật tử từ Nam ra Bắc đến tham quan và hành hương. Lễ được diễn ra tại khu danh thắng chùa Hương (hay còn gọi là Hương Sơn) thuộc Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thủ đô Hà Nội. Nơi đây được ví như một khu phức hợp giữa tôn giáo và văn hóa bao gồm những ngôi chùa Phật giáo, những ngôi đền thờ các thần long nhãn và tín ngưỡng nông nghiệp. Trung tâm của nơi đây là chùa Hương trong động Hương Tích, hay còn được gọi với cái tên khác là chùa Trong.

Toàn cảnh chùa Hương

2 Lễ hội chùa Hương diễn ra khi nào?

Lễ hội chùa Hương diễn ra trong khoảng thời gian dài từ tháng 1 đến tháng 3 m lịch. Khai hội chính thức bắt đầu lễ hội vào ngày mùng 6 tháng Giêng hàng năm, ngày mở cửa rừng của người dân. Lễ hội kéo dài trong 3 tháng, nhưng thời điểm được nhiều du khách khắp đất nước đến tham quan chính là vào những ngày từ rằm tháng Giêng đến 18 tháng Chạp m lịch. Ngoài ra, mùng 5 cũng là một trong những ngày thu hút rất nhiều khách du lịch đến tham quan (có khoảng hơn 4 vạn du khách từ mọi miền trên đất nước đến tham quan).

Lễ hội diễn ra từ tháng Giêng đến tháng 3 hàng năm

3 Nguồn gốc, ý nghĩa lễ hội chùa Hương

Nguồn gốc lịch sử lễ hội chùa Hương

Nói đến nguồn gốc chùa Hương là nói đến mối quan hệ gắn kết giữa chùa Hương với tín ngưỡng dân gian thờ bà Chúa Ba. Trong truyền thuyết, vào thế kỷ đầu tiên ở vùng đất này có công chúa Diệu Thiện - tục gọi là chúa Ba ứng thân của Bồ Tát Quán Thế Âm tu hành 9 năm đắc đạo trở thành Phật đi cứu độ chúng sinh. Ngày đó cũng được xem là ngày Phật Đản (được xác định là ngày 19 tháng 2 âm lịch), đây cũng là thời điểm mùa xuân vừa đến, trăm hoa đua nở.

Đến tháng 3 năm 1770 (năm Canh Dần), Chúa Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm đã có chuyến tuần du cùng quân dưới trướng đến Trấn Sơn Nam. Chúa đã vào động Hương Tích để thắp hương, vãn cảnh và Chúa Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm có đề lên trên vách đá trước cửa động Hương Tích năm chữ “Nam Thiên Đệ Nhất Động”. Đây là nơi linh địa, lại được Chúa ca ngợi nên trở thành đắc địa hơn, trở thành chỗ dựa tinh thần của nhiều người dân để mong cầu an bình và mọi điều được suôn sẻ, tốt lành.

Ngoài ra, Chúa Trịnh Sâm cũng là một trong những người góp phần đưa vị thế động Hương Tích trở thành một di tích lớn, đặt nền móng cho sự phát triển lễ hội chùa Hương về sau. Từ đó hàng năm du khách đến tham quan lễ hội ngày một đông hơn. Nhưng cho đến năm 1896 niên hiệu Thành thái năm thứ 8, lễ hội chùa Hương mới chính thức mở hội lớn sau ngày lễ hội khai sơn của làng Yến Vỹ (mùng 6 tháng Giêng).

Lịch sử chùa Hương

Ý nghĩa lễ hội chùa Hương

Không chỉ được biết đến như một lễ hội du xuân thông thường của vùng đất “linh sơn phúc đại”, mà lễ hội chùa Hương còn mang đậm nét đẹp văn hóa, tín ngưỡng của Bắc Bộ. Phần hội là nét giao thoa giữa văn hóa dân tộc độc đáo với vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân vốn có. Phần nghi lễ thể hiện đậm nét tín ngưỡng thờ cúng của một tổng thể tôn giáo Việt Nam (bao gồm cả Nho giáo, Đạo giáo và Phật giáo). Đến đây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên mà còn cảm nhận được nét đẹp đoàn kết của dân tộc giữa con người ở mọi chốn Việt Nam hội tụ.

Lễ hội chùa Hương còn tượng trưng cho sự dung hòa giữa thực và mơ, tiên và tục. Hiện thực là nền tảng, mơ được xem là uất vọng trong không khí mùa xuân tươi mát, ấm áp mà con người Việt Nam nhân ái, chất phác đã cảm nhận và trao truyền từ thuở xa xưa.

Ý nghĩa lễ hội chùa Hương

4 Nghi thức lễ hội chùa Hương

Phần lễ của lễ hội chùa Hương thể hiện niềm tin về tín ngưỡng tôn giáo chung ở Việt Nam bao gồm cả Phật tử và những du khách mang tín ngưỡng Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo

Lễ hội chùa Hương bắt đầu khai sơn (lễ mở cửa rừng) vào ngày mùng 6 tháng Giêng. “Mở cửa rừng” mang ý nghĩa mới - mở cửa chùa - khai lễ. Trong nghi thức dâng hương sẽ có hương, nến, đèn, hoa quả, đồ chay. Khi dâng đàn, hai ni tăng sẽ mặc áo cà sa, mang đồ lễ chạy đàn đến cúng, rồi thực hiện những động tác vô cùng độc đáo. Mặt khác, ở sảnh ngoài còn thờ các vị thần với nhiều màu sắc phong phú mang đậm chất của đạo giáo.

Nghi lễ lễ hội chùa Hương

Rất nhiều trò chơi, hoạt động văn hóa đặc sắc cũng được diễn ra tại nơi đây như chèo thuyền, hát chèo, leo núi, hát chầu văn,...ngày hội du thuyền còn mang lại một nét đẹp độc đáo của lễ hội chùa Hương bởi gợi nhớ đến cội nguồn cho người đi hội.

Chèo thuyền là một trong những nét đẹp văn hóa của lễ hội

5 Kinh nghiệm đi trẩy hội chùa Hương

Cách di chuyển tới chùa Hương

Để di chuyển đến chùa Hương bạn có thể lựa chọn một số phương tiện ở Hà Nội như ôtô, xe máy, xe bus.

Nếu lựa chọn di chuyển bằng ô tô: Bạn có thể đi theo tuyến đường cao tốc Pháp Vân, Cầu Rẽ đến Đồng Văn, tiếp tục đi đến quốc lộ 38 qua chợ Dầu để đến được chùa Hương.

Nếu di chuyển bằng phương tiện xe máy: bạn có thể đi từ đường Nguyễn Trãi, đi thẳng đến Hà Đông, đến ngã ba Ba La rẽ trái sang Vân Đình và đi tiếp 40km đến Tế Tiêu rồi rẽ trái và hỏi người dân đường đến chùa Hương. Một lưu ý rằng bạn cần phải mang đầy đủ giấy tờ và có thể sử dụng Google maps để có thể theo dõi hành trình và di chuyển dễ dàng hơn.

Di chuyển bằng xe bus sẽ có các tuyến đến với chùa Hương như:

• Tuyến xe buýt 211 (bến xe Yên Nghĩa đi Tế Tiêu)
• Tuyến xe buýt 78 (bến xe Mỹ Đình đi Tế Tiêu)
• Tuyến xe buýt 75 (bến xe Yên Nghĩa đi Tế Tiêu)

Sử dụng phương tiện xe buýt để đến tham quan chùa Hương

Giá vé thắng cảnh, vé đò và cáp treo chùa Hương

Giá vé tham quan thắng cảnh: Khoảng 80.000đ/người (giá vé bao gồm vé vào chùa Hương áp dụng cho du khách tham quan 21 địa điểm di tích tại chùa)

Vé đò chùa Hương: Khoảng 50.000đ/người. Đây là giá vé khứ hồi áp dụng cho tuyến tham quan Đền Trình – Chùa Thiên Trù – động Hương Tích. Riêng đối với tuyến Tuyết Sơn, Long Vân thì giá vé đò, thuyền là khoảng 35.000đ/người.

Giá vé cáp treo đến chùa Hương (có khứ hồi): Khoảng 180.000đ/người cho giá vé người lớn và 120.000đ/người đối với vé trẻ em.

Giá vé cáp treo một chiều: Khoảng 120.000đ/người cho giá vé người lớn và 90.000đ/người đối với vé trẻ em.

Giá tham quan thắng cảnh và cáp treo

Các tuyến tham quan chùa Hương

Một số tuyến tham quan chùa Hương mà bạn cần phải đi qua trong hành trình trẩy hội của mình được kể đến như:

• Tuyến tham quan trung tâm quần thể chùa Hương - Hương Tích: bao gồm Đền Trình - chùa Thiên Trù - động Tiên Sơn - chùa Giải Oan - đền Trần Song - động Hương Tích và cuối cùng là chùa Hinh Bồng. Đây là hành trình tham quan được nhiều du khách lựa chọn nhất bởi họ có thể đi hết được những ngôi chùa chính và thiêng liêng nhất tại chùa Hương.
• Tuyến Thanh Sơn - Hương đài có lộ trình: Chùa Thanh Sơn - động Hương Đài - chùa Vân Động Long Vân - chùa Cây Khế
• Tuyến Tuyết Sơn với lộ trình từ đền Trình - chùa Tuyết Sơn - chùa Bảo Đài - động Ngọc Long và điểm đến cuối cùng là chùa Cá.

Một trong những tuyến tham quan chùa Hương

Tham khảo thêm: Kinh nghiệm du lịch chùa Hương chi tiết nhất trên Tip Hay nhé!

6 Lưu ý khi đi trẩy hội chùa Hương

Lễ hội chùa Hương vừa là điểm đến tâm linh thiêng liêng, vừa là nơi có cảnh sắc thiên nhiên hữu tình, có sự kết hợp hài hòa giữa núi cao và nước xanh càng khiến thời tiết trở nên mát mẻ hơn. Để có một hành trình trẩy hội chùa Hương một cách tốt nhất, bạn cần lưu ý những điểm sau đây:

Trang phục

• Chùa là chốn thiêng liêng, khi đến đây bạn cần lựa chọn những trang phục lịch sự, kín đáo. Ngoài ra, khi tham quan chùa Hương bạn sẽ phải đi bộ và leo bậc nhiều, bạn nên chọn cho mình đôi giày phù hợp để thoải mái nhất khi di chuyển.

Chuẩn bị lễ tại nhà

• Để tránh trường hợp bị ép giá cũng như chuẩn bị đầy đủ các đồ lễ hay sớ cần thiết, bạn nên chuẩn bị lễ tại nhà để không bị cập rập khi đến cúng viếng.

Chuẩn bị đồ ăn uống tại nhà

• Bạn nên chuẩn bị thêm một chút đồ ăn để bạn có thể chủ động hơn trong suốt hành trình của mình. Một số đồ ăn uống nên chuẩn bị trước như: nước suối, bánh mì, trái cây, xôi,...

Những lưu ý khi đi trẩy hội chùa Hương

Bảo quản đồ dùng cá nhân khi tham quan nơi đông người

• Du lịch lễ hội mang đến một trải nghiệm thú vị cho mỗi người. Tuy nhiên, bạn cần chú trọng bảo quản tốt tài sản cá nhân của mình ở nơi đông người để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.

Lưu ý khi mua đặc sản, đồ lưu niệm tại lễ hội làm quà

• Tại lễ hội có rất nhiều nơi bán quà lưu niệm, đặc sản nơi đây nhưng bạn cần phải trả giá trước khi mua tránh bị chủ thương ép giá cao.
• Bạn cần kiểm tra vệ sinh và hạn sử dụng của các loại thực phẩm trước khi mua.
• Ngoài ra, bạn cần lưu ý các cửa hàng thuốc nam được quảng bá vì nguồn gốc của những loại thuốc này thường không rõ ràng.

Lưu ý khi tham quan chùa Hương

Trên đây là toàn bộ thông tin về lễ hội chùa Hương, nguồn gốc cũng như ý nghĩa của lễ hội mà Tip Hay đã tìm hiểu. Hy vọng sẽ mang lại cho bạn nhiều thông tin cần thiết cho kế hoạch du lịch sắp tới của bạn nhé!

Tham khảo thêm: Khám phá  lễ hội chùa Bà Thiên Hậu Bình Dương của người Hoa