Hormone prolactin là gì? Vai trò của hormone Prolactin
Hormone prolactin có vai trò thế nào đến việc sản xuất sữa và tiết sữa trong cơ thể? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Prolactin là một loại hormone cực kỳ quan trọng trong quá trình sản xuất ra sữa và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa. Chính vì vậy, lượng prolactin tăng cao hay giảm xuống cũng là vấn đề khiến nhiều người băn khoăn lo lắng. Vậy hãy cùng Tip Hay tìm hiểu về loại hormone này trong bài viết sau đây nhé!
1
Hormone Prolactin là gì?
Prolactin (PRL) là loại hormone kích thích các tế bào nang sữa ở tuyến vú, đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiết sữa ở người mẹ. Loại hormone này được bắt gặp lần đầu bởi nhà bác học Oscar Riddle vào năm 1930 trên cơ thể động vật và mãi đến năm 1970, Henry Friesen phát hiện ra loại hormone này ở người.
Hormone prolactin được tiết ra bởi tế bào lactotroph ở thùy trước tuyến yên. Hormone này trực tiếp ảnh hưởng đến các vấn đề về ăn uống, sinh lý, kinh nguyệt, estrogen và đặc biệt hơn cả đó là tiết sữa.
Nồng độ prolactin được kiểm soát bởi vùng dưới đồi theo 2 cách:
- Vùng dưới đồi tiết ra một lượng dopamine nhất định (chất ức chế prolactin), chất này liên kết với tế bào lactotroph gây ức chế sự phóng thích prolactin.
- Giải phóng thyrotropin giúp thúc đẩy giải phóng prolactin.
- Hormone prolactin được cấu thành tứ 198 loại acid amin khác nhau và tồn tại ở 3 dạng trong huyết thanh: Dạng đơn phân (80%, tính sinh học, khả năng miễn dịch), dạng nhị phân (5-20%, không có tính sinh học), dạng tứ phân (0,5 - 5%, tính sinh học thấp).
- Nồng độ prolactin sẽ tăng cao ở nữ giới trong quá trình mang thai và cho con bú ở mức 10 - 209 ng/ml. Ở nữ giới bình thường sẽ có nồng độ prolactin 2 - 29 ng/ml và nam giới là 2 - 18 ng/ml.
2
Vai trò của hormone Prolactin
Hormone prolactin mang vai trò quan trọng đối với các vấn đề liên quan đến hệ miễn dịch, trao đổi chất và sự phát triển của tuyến tụy trước. Ngoài ra, prolactin còn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình biệt hóa tế bào, tạo máu, đông mạch máu và chống lại sự chết có chu trình của tế bào. Đặc biệt hơn cả chính là vai trò kích thích sự tiết sữa ở tuyến vú sau sinh, kết hợp với oxytocin để đẩy sữa ra ngoài.
Bên cạnh đó, “kích tố dưỡng thể vàng” prolactin còn tham gia vào quá trình rụng trứng ở phụ nữ. Khi nồng độ prolactin trong máu tăng cao, sẽ khiến nồng độ estrogen giảm xuống, gây ra tình trạng hormone LH không đủ để kích thích rụng trứng dẫn đến vô kinh, tắt kinh và khó thụ thai, vô sinh hiếm muộn.
3
Nguyên nhân gây prolactin cao
Thông thường, hormone prolactin sẽ tăng cao trong quá trình mang thai và cho con bú ở phụ nữ. Tuy nhiên, nếu bạn đang trong trạng thái bình thường mà nồng độ prolactin tăng cao thì đó là dấu hiệu của bệnh lý xuất phát từ các nguyên nhân khác nhau như sau:
- Khối u tuyến yên làm tăng sản xuất hormone prolactin
- Rối loạn kinh nguyệt, vô sinh ở phụ nữ
- Bệnh đa nang buồng trứng
- Các loại bệnh dưới đồi: Viêm não, ung thư, u hạt, hố yên rỗng, suy giáp
- Suy thận
- Não gan (tổn thương vùng dopamine)
- Sử dụng các loại thuốc tăng huyết áp, thuốc có chất gây nghiện, thuốc chống nôn, thuốc trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc ức chế thụ thể H2 trong điều trị dạ dày
- Chấn thương, co giật, hút cần sa
- Căng thẳng hoặc sau khi vận động
- Ăn nhiều thịt
- Quan hệ tình dục
- Massage ngực
- Ngủ
4
Prolactin cao có chữa được không?
Prolactin cao có thể kiểm soát lại được tùy vào nguyên nhân dẫn đến tình trạng nồng độ hormone này tăng cao. Cụ thể như:
- Nếu do khối u tuyến yên, suy giáp thì dùng thuốc đặc trị
- Nếu do ảnh hưởng các loại thuốc khác đang dùng thì sẽ được chỉ định thay thế thuốc hoặc uống kèm thuốc giảm prolactin.
- Nếu khối u lớn mà đã dùng thuốc mà không cải thiện thì sẽ dùng phương án phẫu thuật hoặc xạ trị để kiểm soát lại nồng độ prolactin
Tuy nhiên, không phải tất cả trường hợp prolactin cao đều cần phải được chữa trị. Chỉ những ca bệnh không tiết được estrogen mới phải dùng biện pháp để cung cấp estrogen vào cơ thể bệnh nhân. Nếu chỉ là một khối u bình thường và vẫn tiết estrogen thì không cần điều trị. Bên cạnh đó, còn có tình trạng prolactin tăng cao mà không xác định được nguyên nhân thì hiện tượng này sẽ biến mất sau vài tháng.
Bên cạnh các chỉ định từ bác sĩ, bệnh nhân có thể thực hiện các biện pháp kèm thêm để cải thiện nồng độ prolactin như sau:
- Tuân theo chế độ ăn ít thịt
- Hạn chế căng thẳng
- Không vận động ở cường độ cao
- Tránh mặc quần áo gò bó, gây khó chịu ngực
- Không làm các hoạt động kích thích ngực
- Bổ sung vitamin B6 (giúp tăng cường dopamine và vitamin E)
Trên đây là thông tin tổng hợp về hormone prolactin và tầm quan trọng của loại hormone này đối với cơ thể, đặc biệt là ở chị em phụ nữ. Hy vọng bài viết này sẽ mang lại những kiến thức hữu ích cho các bạn về loại hormone prolactin và vận dụng các bài học liên quan trong tương lai nhé!
Nguồn: Vinmec.com, Hellobacsi.com