Hạt dẻ là gì và tác dụng của hạt dẻ với sức khỏe
Hạt dẻ thơm ngon béo bùi thì ai cũng biết nhưng mấy ai hiểu rõ công dụng của chúng đối với sức khoẻ con người. Cùng Bách hoá XANH tìm hiểu xem hạt dẻ là gì và tác dụng của hạt dẻ với sức khỏe nhé.
Hạt dẻ là một loại thực phẩm phổ biến rất được ưa chuộng vì có vị bùi, béo, ngọt nhẹ, đồng thời những loại hạt này còn có rất nhiều giá trị tuyệt vời đối với sức khỏe của bạn. Vì vậy hôm nay hãy cùng Bách hoá XANH trả lời câu hỏi hạt dẻ là gì và tác dụng của hạt dẻ đối với sức khỏe nhé!
1
Nguồn gốc, đặc điểm và các loại hạt dẻ
Nguồn gốc của hạt dẻ
Hạt dẻ là một loại hạt của cây hạt dẻ, đây là loài thực vật thuộc loại thân gỗ, có tuổi thọ sống lâu năm và có nguồn gốc từ những nước ở khu vực châu Âu, bán đảo châu Á (nay là lãnh thổ của đất nước Thổ Nhĩ Kỳ). Ngày nay, hạt dẻ được yêu thích sử dụng rộng rãi khắp thế giới, vì vậy nên người ta trồng cây hạt dẻ trên rất nhiều nơi ở khu vực châu Á và đặc biệt là lãnh thổ châu Âu.
Đặc điểm của hạt dẻ
Trong khoa học, hạt dẻ được gọi là Castanea Mollissima, ngoài ra người ta còn biết đến hạt dẻ với cái tên Sơn Hạch Đào. Đây là một loài cây thuộc họ Sồi dẻ (Fagaceae).
Hạt dẻ được bao bọc bởi lớp vỏ của quả đầy gai ở bên ngoài. Vào khoảng tháng 8 -10 mỗi năm, quả chứa hạt dẻ sẽ vào mùa chín, khi ấy, quả sẽ chuyển sang màu nâu đen và tự rụng xuống đất. Mỗi quả hạt dẻ thường chứ 1-2 hạt, có quả còn chứa đến tận 4 hạt dẻ bên trong.
Khả năng chịu rét và chịu nhiệt của cây hạt dẻ rất tốt. Cây hạt dẻ có rất nhiều giá trị kinh tế bởi không chỉ mang lại sản lượng hạt dẻ đều đặn kéo dài trong suốt 60 năm, cây còn được trồng nhằm mục đích lấy gỗ nhờ chất lượng của gỗ cây hạt dẻ rất tốt, khá chắc chắn và bền cứng.
Cây hạt dẻ thuộc họ Sồi dẻ
Các loại hạt dẻ thông dụng ở Việt Nam
Dưới đây là một số loại hạt dẻ phổ biến ở thị trường Việt Nam do Tip Hay tổng hợp và cung cấp.
Hạt dẻ Sapa: Loại hạt dẻ này có hương vị rất bùi, béo và có chút hơi ngọt. Hạt dẻ Sapa có hình dạng không thống nhất nhưng các cạnh góc đồng đều. Lớp vỏ hạt bóng, có màu nâu sẫm, trên đỉnh vỏ có thể có một lớp lông tơ màu trắng nhạt. Kích thước hạt to hơn khoảng 4 lần so với loại hạt dẻ rừng. Ngoài ra, khi tách hạt, bạn sẽ thấy lớp vỏ mỏng lụa màu vàng chanh phủ lên toàn bộ hạt dẻ.
Hạt dẻ Sapa
Hạt dẻ Thái Lan: Đây là loại hạt dẻ có hương vị rất thơm ngon, giá thành lại phải chăng nên rất được ưa chuộng và có mặt ở nhiều quán xá lệ đường ngày nay. Hạt có lớp vỏ cứng màu nâu, thưởng chỉ có một hạt to, hình dạng hạt tròn và cân xứng mọi góc độ, trông khá dễ nhận biết.
Hạt dẻ Thái Lan
Hạt dẻ Nhật: Hương vị của hạt dẻ Nhật thơm ngon và rất hấp dẫn. Các loại hạt dẻ nhật thường thấy trên thị trường đều được chế biến sẵn và đóng gói trong bao bì. Hạt có hình cầu hơi méo và không đều, lớp vỏ của hạt dày, màu nâu đất, bên trong hạt màu vàng sáng. Hương vị cũng thơm ngon và hấp dẫn. Hầu hết, hạt dẻ Nhật được chế biến sẵn và đóng gói trong bao bì.
Hạt dẻ Nhật
Hạt dẻ rừng: Nhân của hạt dẻ rừng có màu vàng chanh, khi ăn sẽ cảm nhận ngay được vị ngọt, bùi, thơm và béo ngậy của hạt. Vỏ hạt mỏng, hơi bóng, màu nâu sẫm và rất dễ bóc, nhìn kỹ chút nữa sẽ thấy có lớp lông tơ màu trắng nhạt. Bên ngoài quả hạt dẻ được bao quanh bởi nhiều gai rất sắc nhọn. Hình dáng bên ngoài của hạt dẻ rừng khá giống với quả chôm chôm rừng.
Hạt dẻ rừng
Hạt dẻ Trung: Hương thơm của hạt dẻ Trung không có gì quá khác biệt hay nổi bật hơn so với hạt dẻ Sapa. Hạt dẻ khá to và tròn, vỏ hạt hơi mỏng và có màu nâu bóng, thoạt nhìn sẽ thấy hạt dẻ Trung khá giống với hạt dẻ Cao Bằng và hạt dẻ Sapa.
Hạt dẻ Trung
Hạt dẻ ngựa: Loài cây hạt dẻ này có giá trị dinh dưỡng và giá trị sử dụng rất cao bởi hầu hết các bộ phận của cây đều có thể khai thác từ hạt, hoa và vỏ cây. Tất cả đều có thể sử dụng như một loại thảo dược nhằm điều trị bệnh trĩ và các bệnh liên quan đến mạch máu một cách hiệu quả. Hạt dẻ ngựa không nằm trong lớp vỏ phủ đầy gai như các loại hạt dẻ trên mà được bao phủ bởi lớp vỏ gai nhỏ nhọn.
Hạt dẻ ngựa
2
Tác dụng của hạt dẻ đối với sức khỏe
Hạt dẻ có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe con người bởi chứa rất nhiều chất dinh dưỡng khác nhau như chất béo, chất đạm, các vitamin B1, vitamin B2, vitamin C cùng một số loại khoáng chất khác. Dưới đây là một số tác dụng của hạt dẻ mà bạn nên biết.
Có đặc tính chống viêm mạnh
Chiết xuất từ aescin ở trong hạt dẻ ngựa có khả năng chống viêm mạnh. Do đó, tình trạng viêm của các bệnh như suy tĩnh mạch mãn tính, vết thương sau khi bị chấn thương hay sau khi phẫu thuật sẽ được cải thiện rất hiệu quả.
Theo kết quả của 17 cuộc nghiên cứu, hợp chất chiết xuất aescin của hạt dẻ ngựa không chỉ có tác dụng giảm tình trạng sưng và viêm ở chân và bàn chân mà khi sử dụng thuốc bôi có chứa hợp chất này thì những vết sưng tấy, viêm sau khi bị chấn thương do phẫu thuật hay hoạt động thể thao thì đều rất hiệu quả.
Hạt dẻ có chứa chất chống viêm hiệu quả
Cung cấp năng lượng cho cơ thể
Hàm lượng vitamin C trong hạt dẻ vượt trội hơn hẳn so với các loại hạt khác. Thêm vào đó là lượng tinh bột dồi dào khiến hạt dẻ trở thành một loại ngũ cốc cung cấp năng lượng dồi dào cho cơ thể. Chính vì thế mà hạt dẻ được xuất hiện nhiều trong thực đơn hằng ngày của những người vận động cơ thể nhiều như người tập thể hình, vận động viên,...
Cung cấp năng lượng cho cơ thể
Khả năng chống oxy hóa
Hàm lượng của chất chống oxy hóa có trong hạt dẻ rất cao, vì vậy hạt dẻ có thể ngăn ngừa sự tổn thương của tế bào cơ thể bởi gốc tự do, từ đó cản trở diễn biến xấu đi của tình trạng viêm.
Thực tế cho thấy trong hạt dẻ có nhiều hợp chất flavonoid bao gồm kaempferol và quercetin, đặc biệt là trong hạt dẻ ngựa. Đây là những chất có đặc tính chống oxy hóa mạnh.
Bên cạnh đó, khả năng chống oxy hóa của aescin trong hạt dẻ đã được chứng minh trong phòng thí nghiệm.
Hạt dẻ có khả năng chống oxy hóa
Phòng chống ung thư
Hạt dẻ có khả năng chống viêm và chống oxy hóa, ngoài ra còn có chất aescin nên việc sử dụng hạt dẻ thường xuyên có thể phòng ngừa bệnh ung thư.
Thực tế cho thấy, trong nhiều cuộc nghiên cứu đã tìm thấy rằng hợp chất aescin có trong hạt dẻ có thể làm giảm đi sự phát triển trong tế bào khối u một cách đáng kể, đặc biệt là tế bào ung thư trong gan, đa u tủy và bạch cầu. Không chỉ như vậy, aescin còn có khả năng tiêu diệt tế bào của ung thư phổi và ung thư tuyến tụy. Đến đây có lẽ bạn đã bất ngờ về công dụng của loại hạt thơm ngon này rồi đúng không nào?
Tác dụng phòng chống ung thư của hạt dẻ
Giảm các triệu chứng giãn tĩnh mạch
Chiết xuất hợp chất aescin trong hạt dẻ, đặc biệt là trong hạt dẻ ngựa có tác động tích cực khi giảm thiểu các dấu hiệu của bệnh giãn tĩnh mạch một cách đáng kể. Vì vậy, đây được coi như là một liệu pháp chữa trị ngắn hạn và hữu hiệu đối với các triệu chứng bệnh giãn tĩnh mạch.
Từ 5 cuộc nghiên cứu lâm sàng cho thấy, aescin có thể gia tăng lưu lượng máu ở trong tĩnh mạch. Ngoài ra, từ 19 cuộc nghiên cứu, trong đó có 9 nghiên cứu đã cho ra kết quả phân tích rằng: việc sử dụng 50mg aescin trong mỗi 600mg chiết xuất hạt dẻ ngựa đều đặn sẽ hỗ trợ làm thuyên giảm các triệu chứng của suy tĩnh mạch như sưng, đau và ngứa chân.
Giảm các triệu chứng giãn tĩnh mạch
Hỗ trợ làm giảm các triệu chứng bệnh trĩ
Đây là một tác dụng tuy chưa được chứng minh kỹ càng nhưng chiết xuất từ hạt dẻ vẫn có tác dụng rõ ràng và hiệu quả để làm giảm thiểu triệu chứng của bệnh trĩ. Bởi vì trước đấy, đã có nhiều bằng chứng cho thấy từ việc các bệnh nhân bị trĩ đã được sử dụng đặc tính chống viêm từ chiết xuất hạt dẻ ngựa theo bác sĩ và đã có nhiều chuyển biến tích cực trong kết quả chữa bệnh. Họ đều nhận thấy sự thuyên giảm của các viêm và sưng tấy của các tĩnh mạch liên quan đến bệnh trĩ.
Hỗ trợ làm giảm các triệu chứng bệnh trĩ
Chữa vô sinh ở nam giới
Nhờ hiệu quả trong việc giảm sưng tĩnh mạch mà hợp chất aescin, một chiết xuất được tìm thấy trong hạt dẻ ngựa có thể cải thiện bệnh vô sinh ở nam giới khi có thể làm giảm sưng các tĩnh mạch ở xung quanh khu vực tinh hoàn.
Một nghiên cứu kéo dài gần 2 tháng diễn với 100 người đàn ông bị vô sinh do giãn tĩnh mạch thừng tinh đã cho ra kết quả rất đáng kinh ngạc. Đó là mật độ, khả năng di chuyển và chất lượng tinh trùng đã được cải thiện hơn rất nhiều sau khi được uống 30mg aescin với tần suất 12 tiếng mỗi lần. Bên cạnh đó, tình trạng viêm sưng của tĩnh mạch cũng được giảm đi một cách đáng kể.
Chữa vô sinh ở nam giới
3
Những lưu ý khi sử dụng hạt dẻ
Bất lợi cho hệ tiêu hóa
Hạt dẻ hầu như không chứa chất xơ mà lại có rất nhiều đường và tinh bột. Vì lý do đó, nếu bạn tiêu thụ quá nhiều loại thực phẩm này thì có thể bị táo bón, khó tiêu, chướng bụng, thậm chí là nóng trong người.
Ngoài ra, những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm như trẻ nhỏ và người cao tuổi nếu ăn nhiều hạt dẻ có thể sẽ gặp phải vài triệu chứng như đau bụng, hóc nghẹn, khó tiêu và tổn thương tỳ vị.
Những người có vấn đề về dạ dày thì khi ăn nhiều hạt dẻ có thể làm dạ dày tiết ra nhiều axit, từ đó dễ gây ra xuất huyết dạ dày.
Bên cạnh đó, những phụ nữ sau sinh, người bị sốt rét, cảm, kiết lỵ có thể bị táo bón nếu ăn hạt dẻ không đúng cách.
Ăn hạt dẻ vô tội vạ khiến hệ tiêu hóa gặp bất lợi
Khả năng tăng cân cao
Như chia sẻ vừa đề cập ở trên, hạt dẻ cung cấp một nguồn năng lượng tương đối cao cho cơ thể. Người ta cho rằng với năng lượng ở trong 5 hạt dẻ sẽ tương đương với 1 chén cơm. Do đó, nếu bạn sử dụng quá nhiều hạt dẻ thì có thể sẽ làm cho cơ thể bị tăng cân liên tục nếu không kiểm soát kỹ.
Ăn hạt dẻ không kiểm soát có thể bị tăng cân
Không tốt cho gan
Độc tố Aflatoxin được sinh ra từ hạt dẻ bị nấm mốc. Do đó, bạn có thể bị ngộ độc, thậm chí tích tụ những chất gây hại dẫn đến ung thư gan nếu như ăn nhầm phải những hạt dẻ như thế. Do đó, bạn cần bảo quản thật chu đáo để tránh bị ‘phản tác dụng’ khi sử dụng hạt dẻ. Ngoài ra, những người các bệnh liên quan đến gan hoặc thận không nên tránh ăn hạt dẻ ngựa nhằm tránh khỏi các nguy cơ khiến bệnh tình trở nên trầm trọng hơn.
Độc tố Aflatoxin được sinh ra từ hạt dẻ bị nấm mốc có thể gây ngộ độc
Chứa chất chống đông máu
Trong hạt dẻ ngựa có chứa một vài chất làm chậm quá trình đông máu và thậm chí còn tăng tác dụng của thuốc làm loãng máu. Vì vậy, bạn nên cân nhắc việc sử dụng hạt dẻ, đặc biệt là hạt dẻ ngựa nếu đang gặp các vấn đề sức khỏe liên quan đến máu như loãng máu, máu khó đông,...
Hạt dẻ ngựa có chứa một vài chất làm chậm quá trình đông máu
Có thể tác dụng với một số loại thuốc
Các bạn nên cân nhắc và tham khảo ý kiến của bác sĩ thật kỹ càng nếu như muốn ăn hạt dẻ trong quá trình sử dụng thuốc điều trị. Bởi vì một số chất trong hạt dẻ nếu tác dụng với thuốc sẽ gây ra những kết quả không như mong muốn.
Ví dụ như bạn ăn hạt dẻ ngựa trong thời gian sử dụng thuốc điều trị tiểu đường thì có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ của đường trong cơ thể bởi vì hạt dẻ ngựa có thể làm giảm lượng đường trong máu.
Hoặc hạt dẻ có thể làm giảm hiệu quả của thuốc để điều trị bệnh viêm không chứa steroid như NSAID. Ngoài ra, hạt dẻ cũng có thể làm chậm tốc độ xử lý lithium trong cơ thể ảnh hưởng đến sự điều trị của thuốc chống rối loạn tâm thần.
Một vài chất trong hạt dẻ sẽ tác dụng với thuốc
4
Các món ăn từ hạt dẻ
Nhờ hương vị thơm ngon, béo ngọt nên các món ăn chứa hạt dẻ đều rất được yêu thích. Vì vậy nếu biết cách sử dụng và chế biến, bạn sẽ không thể cưỡng lại các món ăn từ hạt dẻ được Tip Hay gợi ý dưới đây!
Thịt kho hạt dẻ và gà kho hạt dẻ
Nếu là một tín đồ của các món kho, đặc biệt là thịt heo hoặc gà kho thì bạn hãy thử cho vài viên hạt dẻ vào để kho cùng cho tăng thêm hương vị nhé! Thịt sau khi kho sẽ rất dai, mềm kết hợp cùng với vị bùi béo và thơm ngậy của hạt dẻ, lại còn tăng thêm giá trị dinh dưỡng. Món ăn này nhất định sẽ khiến cả gia đình bạn thích thú.
Gà kho hạt dẻ
Trà sữa hạt dẻ
Trà sữa hạt dẻ là một gợi ý mới tuyệt vời cho bữa ăn xế của cả gia đình. Vị béo ngọt vốn có của trà sữa hòa quyện cùng sự ngậy, bùi của hạt dẻ nhất định sẽ khiến cho ly trà sữa nhà làm đặc biệt hơn bao giờ hết.
Trà sữa hạt dẻ
Hạt dẻ rang
Thay vì rang hạt dẻ theo phong cách truyền thống, bạn hãy thử đổi mới một chút bằng cách mang hạt dẻ đi rang cùng với bơ hoặc mật ong để tăng phần hương vị béo ngọt. Lúc này, vị béo của bơ cùng sự ngọt dịu của mật ong kết hợp cùng độ bùi béo của hạt dẻ. Tất cả sẽ tạo cảm giác thơm ngon ngay từ giây phút thưởng thức đầu tiên.
Hạt dẻ rang
Vậy là Tip Hay đã cung cấp tất cả thông tin liên quan đến hạt dẻ. Hy vọng qua bài viết trên các bạn đã có thể nắm bắt cách sử dụng loại hạt này sao cho thật hiệu quả nhé! Tìm hiểu về hạt điều, giá trị dinh dưỡng, công dụng của hạt điều nữa nhé!
Nguồn: Vinmec
Có thể bạn quan tâm:
>> Almond là gì? Công dụng và những lưu ý khi sử dụng Almond
>> Hạt Macadamia là gì? Công dụng tuyệt vời của hạt Mắc ca
>> Hạt Chestnut là gì và tác dụng của hạt Chestnut với sức khỏe