Cao ích mẫu là gì? Những lợi ích của cao ích mẫu với sức khỏe

Cao ích mẫu được xem là vị thuốc quý cho phụ nữ bởi những công dụng tuyệt vời. Tìm hiểu lợi ích của cao ích mẫu và những lưu ý khi dùng.

Ích mẫu hay cao ích mẫu được nhân dân ta sử dụng để chữa nhiều bệnh ở phụ nữ rất hữu hiệu. Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu những lợi ích của cao ích mẫu nhé

1 Tìm hiểu về ích mẫu

Cây ích mẫu là gì?

Cây ích mẫu trong dân gian còn gọi là cây ích mẫu thảo, chói đèn, sung úy, có tên khoa học là Leonurus heterophyllus Sw, thuộc họ Hoa môi Lamiaceae (Labiatae).

Ích mẫu là loại cây sống hàng năm, tuổi trọ trung bình 1-2 năm. Thân cỏ cao từ 0.6-1m, ít phân nhánh nhưng trên thân có phủ các lông ngắn. Lá của cây là dạng mọc đối, có hình dáng khác nhau tùy theo vị trí mọc ở gốc, giữa thân hay đầu cành.

Hoa ích mẫu mọc vòng ở kẽ lá, hoa có màu hồng hay tím hồng, xẻ thành hai môi gần đều nhau. Trái ích mẫu nhỏ có 3 cạnh, bên ngoài vỏ màu xám nâu.

Cây ích mẫu

Cao ích mẫu là gì?

Cao ích mẫu là sản phẩm cô đặc được thu từ thành phần của 3 loại dược liệu chủ yếu gồm: ích mẫu, hương phụ và ngãi cứu. Để nấu được ra thành phẩm cao ích mẫu sẽ cần nhiều thời gian và kĩ thuật để không bị cháy, nhưng vẫn đảm bảo có giữ được công dụng, do đó yếu tố nhiệt độ khi nấu cao ích mẫu rất quan trọng.

Nhờ trái qua quá trình cô đặc, cao ích mẫu vẫn giữ được các tác dụng của cây ích mẫu với sức khỏe con người.

Cao ích mẫu là sản phẩm cô đặc

Bộ phận ích mẫu sử dụng làm thuốc

Ích mẫu có thể dùng làm thuốc với các bộ phận gồm:

• Ích mẫu hay ích mẫu thảo (Herba Leonuri) phần thân trên mặt đất của cây ích mẫu đem đi phơi hay sấy khô.
• Sung úy tử (Fructus Leonuri) là quả chín phơi hay sấy khô của cây ích mẫu.

Bộ phận ích mẫu sử dụng làm thuốc

2 Các cách chế biến ích mẫu

• Ích mẫu cắt đoạn: ích mẫu tươi bỏ rễ đem phơi khô, cắt thành đoạn dài 3-5 cm. Nếu thân cây to thì bạn có thể nhúng qua nước ủ mềm rồi cắt đoạn, phơi khô.
• Ích mẫu chích rượu: 10kg ích mẫu, 3kg rượu trộn đều vào nhau, ủ một đêm. Sau đó sao trên lửa nhỏ đến khi có màu hơi đen.
• Ích mẫu chích giấm: 10kg ích mẫu, 2kg giấm trộn đều vào nhau, ủ rồi sao vàng.
• Ích mẫu chế: ích mẫu 10kg, giấm 1kg, gừng tươi 2kg, rượu 1kg, muối ăn 200g, nước sôi. Giã nát gừng rồi vắt nước, dùng nước sôi để hòa tan muối rồi trộn với giấm và rượu, sau đó cho và ích mẫu trộn đều, ủ 1 giờ rồi phơi khô.

Các cách chế biến ích mẫu

4 Công dụng của cao ích mẫu

Nhờ trái qua quá trình cô đặc, cao ích mẫu vẫn giữ được các tác dụng của cây ích mẫu với sức khỏe con người. Một số công dụng của cao ích mẫu như:

Trong Đông y, ích mẫu có vị cay, đắng, tính hơi hàn, giúp hoạt huyết điều kinh, trục ứ huyết và sinh huyết mới. Ích mẫu từ lâu đã được dùng nhiều trong trường hợp bà bầu sau khi sinh gặp tình trạng bị rong huyết, sẽ giúp cầm máu tử cung tốt, và chữa viêm niêm mạc tử cung, kinh nguyệt ra quá nhiều.

Bên cạnh đó, ích mẫu còn có tác dụng điều trị cao huyết áp, bổ huyết, chứng tim hẹp nhẹ, bệnh lỵ,... Quả của ích mẫu thường được dùng trong các bài thuốc với tác dụng thông tiểu, chữa phù thũng, glôcôm.

Công dụng của cao ích mẫu

Ngoài ra, quả và thân cây ích mẫu có thể dùng ngoài da bằng cách sắc lấy nước hoặc giã đắp để trị một số bệnh như chốc đầu, lở ngứa, sưng vú.

Cao ích mẫu là sản phẩm được bào chế ở nhiều dạng, chủ yếu ở dạng cao lỏng, có thể uống trực tiếp hoặc pha loãng với nước sôi, hoặc tuân theo hướng dẫn của bác sĩ. Một số trường hợp phụ nữ được chỉ định dùng cao ích mẫu như:

• Kinh nguyệt không đều
• Đau bụng kinh
• Bốc hỏa, đau bụng, nhức đầu, cáu gắt.

5 Những lưu ý khi sử dụng cao ích mẫu

Ích mẫu có tác dụng trục ứ huyết, sinh huyết mới, hoạt huyết điều kinh ở phụ nữ, tuy nhiên người có biểu hiện đồng tử mở rộng tuyệt đối không nên dùng thuốc có chứa ích mẫu.

Dùng ích mẫu làm thuốc sắc hay nấu thành cao ích mẫu thì chỉ nên dùng từ 6g đến 12g mỗi ngày, tránh lạm dụng gây tác dụng phụ.

Ngoài ra, một số đối tượng cần lời khuyên của bác sĩ trước khi quyết định có nên dùng ích mẫu không gồm: phụ nữ đang mang thai, người bị máu khó đông, trẻ em dưới 12 tháng tuổi.

Những lưu ý khi sử dụng ích mẫu

Tài liệu tham khảo:

1. Ích Mẫu (Sung Úy) - Vị thuốc quý với sức khỏe phụ nữ. Trung Tâm Thuốc Central Pharmacy.

2. Ích Mẫu (Sung Úy) Leonurus japonicus có tác dụng gì, uống nhiều có tốt không? Nhà thuốc Ngọc Anh.

3. Cây Ích Mẫu (Sung Úy) – Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – Đỗ Tất Lợi. Vnras.com

Trên đây là những thông tin về lợi ích của ích mẫu đối với sức khỏe. Trước khi sử dụng bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia để đảm bảo an toàn nhé!